دربارۀ هدف‌ها و انگیزه‌های خاورشناسان دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد و پیامدهای سوء برخی از اندیشه‌های آنان ما را به هوشیاری در برابر آن‌ها فرا می‌خواند. بررسی این مطالعات می‌تواند به شناخت هر چه بهتر غرب کمک کند و ما را در ارائه پاسخ به شبهات مطرح شده از سوی آنان یاری رساند. افزون بر این، از رهگذر این مطالعات، ما به شناخت منشأ بسیاری از جریان‌های رایج فکری در جهان اسلام راه می‌یابیم.
هر چند اهمیت خاورشناسی و تحقیقات آن، برخی را به شناخت این پدیده واداشت و افرادی با کاوش در پرونده استشراق، کتاب‌ها و مقالات متعددی در اینباره منتشر کردند، امّا بنا به گفته برخی از صاحب‌نظران[1] به ندرت به کتابی برمیخوریم که دارای روشی عالمانه و نقّادانه و به دور از احساسات و عواطف غیرعقلانی باشد. اندیشه غالب این آثار این است که مستشرقان همیشه در پی براندازی و از بین‌بردن تمدّن مسلمانان بودهاند، تا به این وسیله سلطه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خویش را بر ملل شرق به ویژه مسلمان‌ها ادامه دهند.
کتاب «قرآن و خاور شناسان» سومین اثر منتشر شده از مجموعۀ گزیدۀ موضوعی مقالات مشکوة است؛ این اثر مشتمل بر شش مقاله است که عبارت‌اند از:
- آسیبشناسى مطالعات قرآنى خاورشناسان / زهرا اخوان صرّاف
- نقدى بر تاریخگذارى قرآن از دیدگاه برخى خاورشناسان/ دکتر محمّدجواد اسکندرلو
- زبان منحصر به فرد قرآن/ ساچیکو مُراتا و ویلیام چیتیک، ترجمۀ علی آخشینی
- نقد آرای مستشرقان پیرامون آیات جهاد/ سعید نمازی‌زادگان
- مطالعات اخیر در زمینۀ قرآن در غرب: جهت‌گیری‌ها و گرایش‌ها/ جواد قاسمی
- دایرة المعارف قرآن در یک نگاه/ جواد قاسمی
پیشگفتار کتاب را دکتر محمد ابراهیم روشن ضمیر، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی نگاشته است و مقالات آن به کوشش دکتر امیر سلمانی رحیمی گردآوری شده است.
این اثر در قطع وزیری با شمارگان 300 نسخه به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار گردیده است.
[1]. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج2، ص2049.