محمد جاودان در هشتمین نشست از دومین همایش علمی «سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزهها و کارکردها» با موضوع «مواجهه با ارباب ادیان و مبانی گفتوگو» که در سالن همایشهای امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب استان قم برگزار شد، عنوان کرد: مناظرات، میراث علمی ارزشمندی است که ویژۀ امام رضا(علیه السلام) است و در دیگر ائمه دیده نمیشود.
وی ابراز کرد: موقعیت امام رضا(علیه السلام) موقعیت ویژهای است. عصر این امام بزرگوار و دوران مأمون و هارون را در تاریخ اسلام عصر طلایی میگویند چون اوج شکوه تمدن اسلامی به لحاظ علمی، رفاهی، اقتصادی، نظامی و قدرت سیاسی و ... در این دوره است. این دوره پس از نهضت ترجمه است که در زمان مأمون و هارون به اوج رسیده است. تأسیس بیت الحکمه نیز در این دوره اتفاق افتاده است.
دکتر جاودان ادامه داد: این دوره همچنین دورۀ نشر علمی و بحث و گفتوگوها و دورهای استثنایی است. در چنین زمانی امام رضا(علیه السلام) به لحاظ سیاسی به طوس منتفل میشوند و در این فضای علمی، مأمون امام را به مجالس گفتوگو میکشاند.
وی با بیان اینکه مبنای گفتوگو فهم حقیقت است، ابراز کرد: امام رضا(علیه السلام) میپذیرند که وارد این گفتوگو شوند؛ اما این پذیرش مبتنی بر اساسی است؛ منظور از اساس، گزارهها و جملات توصیفی است که از دل روایات بیرون میآید. امام رضا(علیه السلام) با پذیریش این مبناها، وارد گفت و گو میشدند. یکی از اصول گفت و گوی این امام بزرگوار، اصل تکریم و به رسمیت شناختن دیگری است.
معاون پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب قم ادامه داد: در این مناظرات برخی از تعبیرهای موجود از امام رضا(علیه السلام) صادر نشده است؛ زیرا با اخلاقیات اهل بیت(علیهم السلام) نمیخواند. بخشی را کاتبان، راویان و نسخهنویسان به آن افزودهاند.