دکتر احمدرضا مفتاح در هشتمین نشست از دومین همایش علمی «سیره امام رضا (علیه السلام)؛ آموزهها و کارکردها» با موضوع « تقریب ادیان در سیره امام رضا(علیه السلام) با تأکید بر مناسبات اسلام و ادیان الهی» که در سالن همایشهای امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب استان قم برگزار شد، ابراز کرد: در تقریب ادیان در سیره امام رضا(علیه السلام) اولین موردی که ذهن ما متوجه آن میشود، بحث مناظرات امام رضا(علیه السلام) با پیروان ادیان و مذاهب است.
وی ابراز کرد: ما با ذهنیت امروزی به بحث گفتوگو نگاه میکنیم. بحث و اصطلاح مناظره و گفتوگوی ادیان موضوع جدیدی است.
دکتر مفتاح با طرح این پرسش که آیا گفتوگوی ادیان با هویت دینی سازگاری دارد یا خیر؟ ادامه داد: ما در رابطه با مناظره و گفتوگوی با ادیان، مواردی را پشت سر گذاشتیم. نخست اینکه، هر دین و مذهبی در مقام اول در صدد دفاع از آموزههای خود بر میآید. دوره جدلی نمونه دیگر مناظره است و آن چیزی که ما در میراث مکتوب خود سراغ داریم بیشتر مربوط به همین دو مورد است. میراث مکتوب ما بیشتر در حوزه دفاعیه و جدلی بوده است.
وی به تأثیر عنصر زمان و مکان زندگی امام رضا(علیه السلام) در مناظرات ایشان اشاره کرد و گفت: امام رضا(علیه السلام) در فضایی زندگی میکردند که بین پیروان مذاهب و ادیان خصومت وجود داشت و آنان نگاه منفی به اسلام داشتند. از این رو فضای رد و طرد و دشمنی حاکم بود. امام ر ضا(علیه السلام) در چنین فضایی، پیروان دیگر ادیان را به حضور میطلبیدند.
رئیس دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب، افزود: امام رضا(علیه السلام) به عنوان یک رهبر، آموزههایی را در این مناظرات به ما تعلیم میدهند. همان کاری که قرآن انجام میدهد.
وی تصریح کرد: این امام بزرگوار، در بحثهای محتوایی به احترام رقیب به متون مقدس آنان استناد میکردند و عقل بشری را مبنای مشترک میدیدند و اینگونه از طرف مقابل میخواستند که در باورهای خود باز اندیشی کند. امام گام نخست را برداشته است و ما وظیفه داریم در گام نخست باقی نمانیم.
دکتر مفتاح خاطر نشان کرد: ما برای اینکه سیره اهل بیت و امام رضا(ع) را در خصوص بحث تقریب بررسی کنیم باید از سایر روایات برداشتهای کلی داشته باشیم.