در نشست سوم از «دومین همایش علمی سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها»، با موضوع «عقلانیت دینی و اخلاق عقلانی در سیره امام رضا(علیه السلام)»، با تأکید بر آموزه‌های تمدنی امام رضا(علیه السلام) که به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی نمایندگی قم در محل سالن اجتماعات دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد، ابوذر رجبی عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی قم به تبیین موضوع «عقلانیت دینی و اخلاق در سیره رضوی» پرداخت و عنوان کرد: در فضای امروز الهیات مسیحی، عقلانیت غیر دینی در مقابل عقلانیت دینی قرار گرفته است و یکی از رویکردهای رایج در فضای غرب است که از ناحیه ملحدین برای نقد عقلانیت دینی مطرح می‌شود.

وی ابرازکرد: ما می‌توانیم در سیره اهل بیت(علیهم السلام) از عقلانیتی یاد کنیم که می‌توان آن را به عقلانیت دینی تعبیر کرد که انواع مختلفی همچون، عقلانیت عملی، منطقی، وظیفه شناختی، ناظر به کارگیری قوای شناختی انسان و... دارد که در عقلانیت دینی ناظر به عقلانیت عملی و وظیفه شناختی هستیم.

این استاد دانشگاه بابیان اینکه مراد ما از دین متنی است که از جانب خدا برای ما واصل شده است و یک طرف دین به خدا و طرف دیگر به انسان مربوط می‌شود، ادامه داد:  واژه عقل در کلمات نورانی امام رضا(علیه السلام) بسیار مشاهده شده است.

ابوذر رجبی تصریح کرد: ویژگی خاصی به نام عقل در انسان وجود دارد که در برابر آن جهل قرار گرفته است. اگر  انسان از جهل استفاده کند از دشمن دیرینه‌ای پیروی کرده و راه پر خطری را برای خود انتخاب کرده است.

وی با بیان اینکه تفکر در امر خدا ویژگی خاصی است که برای انسان ترسیم شده است، گفت: اصل دین‌داری با عقلانیت است. باید با عقل وجود خدا برای ما اثبات شود و اثبات دین با عقلانیت صورت ‌گیرد. امام رضا(علیه السلام) نیز به صراحت در فرمایشاتشان این مسئله را  بیان کرده‌اند.

رجبی خاطر نشان کرد: در فضای فکری غرب ایمان را با عقل در ارتباط نمی‌دانند و مخافلت عقل و دین را به صراحت در اندیشه‌های خود مطرح می‌کنند. اما هدایت‌گری معصومین(علیهم السلام) موجب شد تا متفکرین اسلامی کارکرد عقل و ورود آن به دین را پذیرفتند.

وی اظهار کرد: در روایات و احادیث امام رضا(علیه السلام) نقش عقل را به صراحت می‌بینیم. ما از عقل به عنوان ابزار استفاده می کنیم که خداوند متعال آن را در اختیار انسان قرار داده تا برای فهم دین به کار بریم. عقل کشف کننده است و به کشف قواعد و ضوابط متعدد در حوزه دین می‌پردازد.