منصور داداشنژاد دانشیار گروه تاریخ و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در دومین همایش علمی «سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزهها و کارکردها» که امروز به همت نمایندگی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد به تبیین موضوع «جایگاه امام رضا(علیه السلام) در فرهنگ و میراث اهل سنت» پرداخت و عنوان کرد: برای بررسی منابع اهل سنت با محوریت ائمه اطهار(علیهم السلام) باید کتابها را به صورت منظومه ببینیم.
وی ابراز کرد: دو دیدگاه کلی در خصوص اهل سنت وجود دارد. یک دیدگاه اهل سنتی که در شرق جهان اسلام با مرکزیت نیشابور و خراسان بوده و شبیه تصوف و صوفی مسلک هستند و مورد دیگر روی دیدگاههای سلفی و فقهی تأکید میکنند.
دانشیار گروه تاریخ و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: نگارش اهل سنت راجع به اهل بیت(علیهم السلام) را میتوان در دو برهه بررسی کرد. از میانه قرن هفتم روند گسترش نگارش با محوریت ائمه اطهار(علیهم السلام) دیده میشود در این نگارشها به زندگانی ائمه (علیهم السلام) بیشتر توجه شده است.
وی به بررسی نگارشهای اهل سنت راجع به ائمه اطهار(علیهم السلام) اشاره و اضافه کرد: یک دستهبندی کلی در این زمینه وجود دارد. برخی از کتابها مستقل هستند و زندگانی اهل بیت(علیهم السلام) را به تصویر کشیدهاند. اما هدف اصلی برخی از نگارشها تدوین زندگی اهل بیت(علیهم السلام) نیست، بلکه شرح حال است.
داداشنژاد، به حدیثی معروف از امام رضا(علیه السلام) که در منابع اهل سنت دیده میشود، اشاره و عنوان کرد: امام رضا(علیه السلام) در این حدیث میفرمایند: «ایمان معرفت به قلب، قول به لسان و عمل به ارکان است». این حدیث در بسیاری از منابع اهل سنت دیده میشود.
وی ادامه داد: با بررسی کتابهای شرح حال و تراجم در مییابیم که این آثار یک نوع نگاه رجالی دارند به گونهای که زندگی فرد اهمیت ندارد بلکه ترویج معارف نبوی مورد توجه است. کتابهای شرح حال، کمکی به کتابهای حدیثی است.
دانشیار گروه تاریخ و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، با بیان اینکه از قرن هفتم به بعد شرح حال امام رضا(علیه السلام) وارد منابع اهل سنت شده است، افزود: آنچه که در این کتابها مشاهده میشود گرایشهای صوفی بوده و خاستگاهشان شرق جهان است همچنین ارشادی هستند و الگویی معرفی کنند.