همزمان با ایام دهه پایانی ماه صفر، به همت نمایندگی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در قم و دانشگاه قرآن و حدیث تهران نخستین نشست تخصصی از دومین همایش علمی سیره امام رضا(علیه السلام) آموزه‌ها و کارکردها  امروز در دانشگاه قرآن و حدیث شهر ری برگزار شد.

حجت‌الاسلام مهدی غلامعلی رئیس مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث در این مراسم به تبیین موضوع «امام رضا(علیه السلام) و منطق گفت و گو با اهل سنت؛ اصول و کارکردها» پرداخت و عنوان کرد: بیشتر مردم خراسان، زمانی که امام رضا(علیه السلام) در این منطقه حضور یافتند، اهل سنت بودند.

وی با اشاره به گستردگی احادیث امام رضا(علیه السلام) در خراسان گفت: حکومت در خراسان بود و قلم به دستان و کاتبان زیادی در این منطقه وجود داشت که وظیفه نگاشتن روایات و احادیث امام رضا(علیه السلام) را بر عهده داشتند.

غلامعلی ادامه داد: امام رضا(علیه السلام) جلسات زیادی را در مسجد جامع و منزلشان برگزار می‌کردند و به بحث و گفت‌وگو می‌نشستند. این مجالس با استقبال بسیار بالای مردم برگزار می‌شد. تعداد روایاتی که از امام رضا(علیه السلام) باقی مانده است حدود 2 هزار و 400 حدیث است که این میزان مساوی با تمام روایات ائمه اطهار(علیه السلام) بعد از ایشان است. این مهم یکی از برکات سفر اجباری امام‌(علیه السلام) است.

رئیس مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث افزود: اگر ما امروز  بحث امامت را به راحتی عنوان می‌کنیم به خاطر حضور این امام همام در خراسان است. موضوع امامت مهم‌ترین بحثی بود که تا زمان امام رضا(علیه السلام) هیچ امامی این بحث را  به صراحت مطرح نکرده بود. برای نخستین بار امام رضا(علیه السلام) مطرح کردند که من امام هستم.

وی با بیان اینکه یکی از دلایل به شهادت رسیدن امام رضا(علیه السلام) برگزاری جلسات بحث و گفت و گو بود، ابراز کرد: در آخرین سالی که امام رضا(علیه السلام) در مرو حضور داشتند، جلسات ایشان بسیار پر رونق بود از این رو  وقتی که مأمون از جلسات کلامی این امام خبر دار شد، دستور به بر هم زدن جلسات داد و تصمیم به قتل امام رضا(علیه السلام) گرفت.

غلامعلی به اصول حاکم بر گفت‌وگوی عامه اشاره و تصریح کرد: امام رضا(علیه السلام) با اهل سنت زندگی خیلی دوستانه‌ای داشتند و رعایت اصول علمی و اخلاقی از ویژگی‌های گفت‌وگوهای ایشان بود.

وی همچنین اظهار کرد: در گفت‌و‌گوهای امام رضا(علیه السلام) در مسائل علمی، استدلال به قرآن حرف اول را می‌زد. در یک مناظره بیش از 50 مرتبه آیات قرآن خوانده شده است. استدلال به سنت مقبول عامه از دیگر اصول حاکم بر گفت‌وگوی عامه امام بود. ایشان بر احادیثی که سنی‌ها قبول داشتند، استدلال می‌کردند.

رئیس مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث اضافه کرد: استدلال به قواعد عقلی نیز از دیگر اصول حاکم بر گفت‌وگوی عامه این امام همام بود. همواره احترام متقابل در محافل بحث و گفت‌وگو  رعایت می‌شد. امام رضا(علیه السلام) نسبت به بزرگان اهل سنت هیچ گاه بی احترامی و توهین نمی‌کردند.

وی با بیان اینکه یکی از مهارت‌های ارتباط با دیگران گفتار است، گفت: برخی اوقات در گفتار حالت اقنایی حاکم است در این روش شیوه‌ها فرق می‎کند گاهی با توضیح، پرسش، نفوذ، پاداش، تقویت و گاهی با گوش دادن همراه است. توضیح یا وصفی و یا تفسیری است. صحبت‌های ائمه اطهار(علیهم السلام) و امام رضا(علیه السلام)، تفصیلی، وصفی و استدلالی بود.

غلامعلی خاطر نشان کرد: پاداش و تقویت یکی از کاردکرهای گفت و گوی امام رضا(علیه السلام) با اهل سنت بود. این امام گاهی پاداش مثبت و گاهی پاداش منفی می‌دادند.