حجت الاسلام محمد حسن پاکدامن؛ پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، علم انساب را دانش شناخت سلسلۀ سادات، بر اساس منابع معتبر عنوان کرد.
این پژوهشگر در پیش نشست علمی کنگرۀ ملی امامزاده غیاث الدین محمد؛ «ستارهای بر مدار خورشید» که با عنوان «بررسی نامگذاری بقاع متبرکۀ امامزادگان در قلمرو عرف، تاریخ و انساب» با حضور کارشناسان و صاحب نظران برگزار شد، بر توجه مسئولان امر در علم نسب شناسی بقاع متبرکه تأکید کرد.
وی پژوهش در حوزۀ امامزادگان را نیازمند شناخت کلید واژگانی دانست که پژوهشگر بتواند با این شناخت در مسیر روشن پیش رود.
پاکدامن تبیین و اصطلاح شناسی را لازمه شناخت این کلیدواژگان عنوان کرد و ادامه داد: بسیاری از واژگان که در ارتباط با امامزادگان عنوان میشود، از قرن ششم به بعد در میان مردم ایران شکل گرفته است که اوج آن را در دوران صفویه شاهد هستیم.
وی با استناد به منابع معتبر علم انساب گفت: آنچه در این منابع به چشم میخورد واژگانی غیر از لفظ امامزاده است و تردیدی نیست که نامگذاری هر بقعه و مرقد هر سید به نام امامزاده صحیح نیست.
این پژوهشگر علم انساب، امامزاده، سلطان شاهزاده، شاه سید، شاه سلطان و حضرت را برخی از اصطلاحات رایج در میان عموم مردم برشمرد و ادامه داد: این ادبیات مختص ایران است که از زمان ورود اسلام به این سرزمین شکل گرفته و در دوران حضور امام رضا(علیه السلام) به اوج رسیده و در دیگر ممالک اسلامی جایگاهی ندارد.
وی در ادامه نسب برخی از امامزادگان را در ایران مورد بررسی قرار داد و در خصوص آن گفت: مرقد بسیاری از سادات به دلیل جایگاه رفیعشان نزد ائمه معصوم(علیهم السلام) مورد توجه عموم مردم قرار دارد و برخی نیز در گسترش تشیع و دین اسلام نقشی مهم ایفا کردهاند.
حجت الاسلام محمد حسن پاکدامن تصریح کرد: علم تاریخ، مبانی خاص خود را دارد و نمیتوان براساس مستندات ضعیف استدلال کرد و بسیاری از منابع قدیمی در علم انساب که به دروغ به شخصیت علمی برجسته نسبت داده میشود، باعث انحرافاتی در مسیر این علم میشود.
وی همچنین بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی را مرکزی معتبر در علم انساب دانست که میتواند در کنار دیگر سازمانهای متولی در خصوص شناسایی بقاع متبرکه، مستند بر اساس علم انساب یاری رسان باشد.