این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در سومین هم اندیشی پدیدآورندگان آثار و پژوهشگران فرهنگ رضوی در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ضمن تأکید بر این مسئله بیان کرد: در حوزه فرهنگ اهل بیت علیهم السلام تعداد عناوین منتشر شده در چهل سال اخیر با تمامی دورانهای پیشین قابل مقایسه نبود؛ این فرصتی است که حاکمیت دینی در تولید فرهنگ و دانش ایجاد کرده است.
وی افزود: با اینکه تعداد عناوین منتشر شده در حوزه فرهنگ رضوی بسیار زیاد است، متأسفانه شمارگان این آثار اندک بوده و در این حوزه، سهم نویسندگان بررسی کیفیت لازم آثار است.
دکتر بانکی پور اظهار کرد: آثار منتشر شده در حوزه فرهنگ رضوی به طور کلی در دو دسته تحقیقاتی و علمی و همچنین تبلیغی ترویجی تقسیم میشود که باید در این زمینهها به جامعه نویسندگان نگاه جدیدی را تزریق کرد.
وی در خصوص دسته علمی تحقیقی بیان کرد: در این زمینه، نیاز فراوانی به تولید دانش داریم که مورد تأکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز بوده و متأسفانه در عرصه علوم انسانی به آن به طور جدی توجه نشده است.
این محقق اضافه کرد: در بسیاری از علوم روشن بودن مرز دانش به درک تولید آن معنا بخشیده و آن را آسان کرده است؛ اما مسئلهای که گریبانگیر نویسندگان آثار فرهنگ رضوی است، مفهوم مرز دانش است. در این زمینه باید عالمان مرز علوم مختلف در شاخههای گوناگون درباره فرهنگ رضوی را مشخص کنند.
وی تأکید کرد: با روشن شدن این موضوع از تولید انبوه کتب بیفایده و دارای پیشینههای مفصل و تکراری جلوگیری شده و به حرف ناب و خلاقانه نویسنده پرداخته میشود.
دکتر بانکی پور درباره بُعد تبلیغ و ترویج کتاب فرهنگ رضوی بیان کرد: این وجه از تولید آثار را باید خاستگاه ارتباط مردم با امام رضا (علیه السلام) دانست؛ اما متأسفانه بزرگترین مشکل در عرصه این آثار، غایب بودن مخاطب در پژوهشهای اولیه نگارش کتب است.
وی مخاطب شناسی و نگارش ویژه با ادبیات مناسب مخاطب را مهمترین مسئله در نشر کتب تبلیغی دانست و افزود: باید مخاطبان کتب تبلیغی و ترویجی فرهنگ رضوی تقسیم بندی و به صورت مدون در دسترس نویسندگان قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در این زمینه به شدت باید از نگارش کتب و تولید آثار به صورت فردی دوری کرد چرا که اگر قائل به فعالیت جمعی باشیم میتوانیم بازخوردهای لازم را از نمایندگان مخاطبهای گوناگون دریافت کرده و در رسیدن به اهداف نگارش آثار موفقتر عمل کنیم.
دکتر بانکیپور گفت: هر کسی که میخواهد کتابی را بنویسد باید نیاز مخاطب خود را سنجیده باشد و دقیقاً بداند که قرار است به کدام یک از نیاز های وی پاسخ بگوید.
به گفته این پژوهشگر علوم انسانی، عدم جذابیت عناوین و تطابق آنها با محتوا، عدم تناسب قطع و حجم کتاب، جدی نگرفتن پشت جلد، عدم کیفیت طراحیها در جلد، تکراری و طولانی بودن مباحث و در نتیجه حجیم شدن کتاب، تلاش نکردن برای دفن ذهنیتهای غلط درباره موضوع و نمایان نشدن مسئله و هدف کتاب در صفحات اولیه و همچنین منطقی نبودن استدلالها و تلاش نکردن برای اقناع مخاطب ضعفهای دیگر کتب تبلیغی و ترویجی است.
زبان فطرت؛ بهترین روش اقناع مخاطب فرهنگ رضوی
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان افزود: در هنگام تحقیق و پژوهش دو روش استدلال عقلی و نقلی معتبر شناخته میشود؛ اما در هنگام تبلیغ هیچ کدام از این دو روش کارآمد نبوده و بهرهمندی از هرکدام از این روشها به تنهایی میتواند مخاطب را دافعه بخشد.
دکتر بانکیپور اظهار کرد: غربیها با اشراف به این موضوع برای جذب مخاطب به کتب ترویجی خود از زبان غریزه بهره گرفتهاند و تنها زبانی که میتواند مقابل زبان غریزه بایستد، زبان فطرت است.
وی بیان کرد: زبان فطرت روشی پایدار است که خداوند در قرآن و ائمه اطهار (علیهم السلام) در احادیث و روایات خود از آن استفاده کردهاند؛ به عنوان مثال، در فضای تحقیق شعر جایگاهی ندارد؛ ولی در فضای تبلیغ و ترویج شعر جایگاه مییابد چرا که فطرت آدمی زیبایی را درک کرده و هنر زیبایی اثر بخشی دارد.
این محقق علوم دینی دلیل نفوذ جریان زندگی امام حسین (علیه السلام) و واقعه کربلا در جامعه کنونی را بهرهمندی از تمام فاکتورهای زبان فطرت بیان کرد.
شناخت سیاست امام رضا(علیه السلام)؛ راهی برای رهایی
دکتر بانکی پور در خصوص جایگاه سیاسی امام رضا (علیه السلام) اینگونه گفت: همه میدانیم که حرکت و رفتار سیاسی که مأمون با امام هشتم داشت با حرکت حکومتی با تمام ائمه دیگر متفاوت بوده است. مأمون طی حرکت سیاسی شطرنجی خود، شیوهای از جنگ نرم را با امام رضا (علیه السلام) پی گرفته بود و باید او را از جهت خدعه و مکر بسیار جلوتر از عصر خودش دانست.
وی افزود: با بازشناسی شیوه سیاسی امام رضا (علیه السلام) میتوان درسی از دشمنشناسی آن حضرت گرفت، چرا که دوران زندگی ایشان به دوران کنونی از جهت دشمنان و رفتار آنان، بسیار شبیه است. مأمون میخواست تا آن امام را به انفعال سیاسی برساند و در مقابل، آن حضرت جنبه عملیاتی سیاسی دینی را بیش از هر یک از معصومان با حفظ قوانین اسلام نشان دادند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: سیاستهای کنونی برخی از جبهههای لیبرالی نسبت به نظام جمهوری اسلامی از جنس سیاستهای مزورانه مأمونی است که میخواست ولایت را کاملاً مزورانه در هالهای از تقدیر قرار دهد و از این طریق به امیال خود برسد.
وی در شرح تعبیر مقام معظم رهبری( مدظله العالی) از امام رضا(علیهالسلام) با عنوان «مجاهد خستگیناپذیر» بیان کرد: جهاد در اصطلاح دینی ما محدود نبوده و پیچیدهترین نوع آنها که از اعظمالجهاد باشد، جهاد سیاسی و جهادی است که امام رضا (علیه السلام) انجام دادند که با بازخوانی این تفکر جهادی میتوان به دستاوردهای ارزشمندی دست یافت.