کتاب «دولت دگراندیش قرامطه بحرین» به بررسی حکومت ابوسعید گناوهای و فرزندانش میپردازد و به عنوان منبع کمک درسی برای دانشجویان رشتههای «تاریخ اسلام»، «تاریخ تمدن ملل اسلامی» و «تاریخ» در همه مقاطع تحصیلی و نیز دیگر علاقهمندان به مطالعات تاریخی تهیه شده است.
نگارش این کتاب در قالب 5 فصل اصلی، با بررسی علمی، جامع و مستند بر اساس منابع و ماخذ دست اول صورت گرفته است.
فصل نخست کتاب به زمینههای سیاسی و اجتماعی شکلگیری دولت دگراندیش قرامطه بحرین اختصاص یافته است. در این فصل ضمن بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی در دورههای اموی و عباسی، به جریانهای سیاسی و اجتماعی، زمینهها و علل و عوامل مساعد در شکلگیری نهضت و دولت دگراندیش قرامطی در شبه جزیره عربستان و.... پرداخته شده است.
فصل دوم مفصلترین و پرحجمترین فصل این کتاب است. در این فصل تحولات سیاسی و اجتماعی این دولت در بخشهایی با عناوین تشکیل دولت دگراندیش قرامطه بحرین و تحولات سیاسی اجتماعی آن، دولت از آغاز تا فرجام آن، چگونگی پیدایش قرامطه، تحولات گوناگون و پر فراز و نشیب و متعدد قرامطه پس از مرگ ابوطاهر تا پایان عمر آن دولت و .... متناسب با عنوان فصل و محتوای این بخش در قالب 7 قسمت مجزا و مرتبط با هم تنظیم شده است.
مبانی مشروعیت حکومت دگراندیش قرامطه بحرین عنوان سومین فصل این کتاب را تشکیل میدهد. در این فصل نخست مشروعیت حکومت و دولت در اسلام بررسی شده، سپس مشروعیت دولتهای اسلامی بر نظریه ماکس وبر از آغاز اسلام تا تشکیل دولت قرامطه ارزیابی شده است.
فصل دیگر این اثر به تاثیر مبانی مشروعیت قرامطه بر ساختار دولت دگراندیش قرامطه بحرین اختصاص دارد. نخست ساختار کلی قدرت دولت دگر اندیش قرامطه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پس از آن به بررسی تاثیر مبانی مشروعیت بر این ساختار قدرت پرداخته شده است.
فصل پایانی این کتاب نیز با عنوان «نتیجه بحث»، نگاهی جامع و همه جانبه به زوایای متفاوت و متعدد محتوای کتاب دارد. تحقیقات استفاده شده در این کتاب نیز در قالب منابع و مطالعات فارسی، عربی و لاتین در راستای استفاده بهینه و علمی از آنها در پایان کتاب گنجانده شده است.
رضا دشتی؛ استادیار گروه تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر کار نگارش و سعید رضا علی عسگری ویرایش این اثر را بر عهده داشته است.