نویسنده:   محمدحسین ولی پور     تاریخ نگارش:   1399/03/26     ساعت:   18:04:50
بازدید:   520
 
 
کرونا ؛ ابتلاء الهی یا اکتساب بشری

آیا بیماری و فراگیری آن می‌تواند از ابتلائات و امتحانات الهی باشد و وظیفه ما در این ابتلائات چیست؟


حجت الاسلام علی راد مسئول نمایندگی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی درقم در پاسخ به این سوال می گوید:پیش فرض این پرسش انتساب بیماری فراگیر کرونا به اراده خاص و ویژه خداوند در مرحله پدیداری و شیوع آن است که در اثر ابتلای انسان به این بیماری و ناتوانی دانش پزشکی بشر در درمان آن مرگ بیماران حتمی است؛ خداوند از این طریق به دنبال آزمون ایمان انسان یا ایجاد زمینه برای روی آوردن انسان های فاسد به سوی معنویت و توحید است.در پاسخ به بخش اول این پرسش توجه به نکات ذیل ضروری است:

 

تفاوت دو مفهوم ابتلاء و انتقام

وی ادامه می دهد:بر پایه ادبیات دینی میان دو مفهوم ابتلاء و انتقام تفاوت وجود دارد؛ در ابتلاء اصل حیات و بقای انسان تهدید نمی شود ولی در انتقام هدف اصلی تهدید حیات انسان است.

حجت الاسلام راد می افزاید:اگر با استناد به شواهد معتبر علمی اثبات شود که بیماری کرونا یا هر بیماری مهلک دیگری ابزاری برای کشتار نا محسوس انسانها از سوی جریان استکبار عده ای باشد مصداق انتقام یا کشتار فراگیر است؛ این گونه اقدامات با توجه به مبانی کلامی چون قاعده نفی ظلم از خداوند، قاعده عدم اراده سلطه ابلیس بر مومن اراده مصداق ابتلاء الهی نیست بلکه از جمله مصادیق اقدامات فراعنه عصر پیامبران است که به دنبال بهره کشی از انسان و سلطه بر بشریت از طریق رعب , کشتار و استبداد بودند.

وی اظهار می دارد: خداوند از انسان های بی گناه و مومن انتقام نمی گیرد بلکه همواره بر پایه اجل حتمی و پیامدهای اعمال نیک مومنان از حیات و سلامت مومنان حراست و حفاظت دارد ولی گزارش های موجود نشان می دهد که مومنان و باورمندان به توحید در جوامع اسلامی نیز آماج بیماری کرونا هستند.

 

گستره و حد ابتلاء

این مقام مسئول با بیان اینکه ابتلائات خداوند متناسب با استعدادها و موقعیت های فردی و اجتماعی انسان صورت می پذیرد اضافه می کند: بر پایه نگرش قرآنی، ابتلاء و واژه ­های همگون آن بیانگر نوعی تربیت عام الهی و شیوه حکیمانه در آزمودن انسانهاست که با قرار دادن هر فرد در بستر حوادث گوناگون و با هدف رسیدن به کمال درخور او، صفات باطنی وی ـ اعم از فضایل و رذایل ـ را از طریق عملکردش ظاهر می سازد و بستری برای تكامل و یا انحطاط اختیاری وی فراهم می­آورد.

وی تصریح می کند:تعریف معیار از ابتلاء که برآیندی از مدالیل ظاهری آیات، روایات تفسیری و انظار مفسران فریقین است ، عبارتست از " رخدادی تحول آفرین و هدفمند که به منظور سنجش عملکرد موجود مختار صورت می­گیرد و به شکوفایی استعدادهای بالقوه وی (تعالی) یا پرده برداری از ضعف و خلل وجودی او (تسافل) می‏انجامد".

حجت الاسلام راد ادامه می دهد: با توجه به این تعریف، مؤلفه ­های سه گانه ابتلائات، سنجش (ماهیت ابتلاء)، تحول (راهبرد) و تعالی (غایت) است. در ابتلای قطعی فرد به کرونا مولفه های سه گانه محقق نمی شود زیرا انسان ها در ابتلاء توان لازم برای مدیریت و مهار موقعیت را دارند ولی در کرونا با سلب حیات انسان, وی در مقابل کرونا ناتوان می شود و چاره ای جز تسلیم شدن به مرگ را ندارد.

 

احتراز و احتیاط در انتساب امور مشکوک به خداوند

 

وی همچنین عنوان می کند:از چالش‌های فرا روی مباحث دینی انتساب غیر علمی احکام برساخته و حوادث ناگوار به خداوند است که از جمله مصادیق افترای بر دین و انتساب کذب بر خداوند است.

این پژوهشگر می گوید:قرآن کریم شماری از عالمان فاسد یهود را به دلیل انتساب های نادرست و کتمان حقایق مذمت کرده است و از گمانه زنی و احتمال های نادرست درباره خداوند بر حذر داشته است؛ با توجه به اینکه کرونا با مولفه ها و معیارهای ابتلاءی خاص از سوی خداوند سازگار نیست و شواهد احتمالی بر انتقام یا حداقل خطای انسانی در انتشار این ویروس از سوی انسان وجود دارد, نباید آن را به خداوند نسبت داد زیرا سبب تردید افراد و تضعیف ایمان آنان می گردد بلکه این مهم از مصادیق فتنه های فراعنه یا خطاهای بشری است که به اهداف شوم طراحی شده اند.

 

 

پاسخ به بخش دوم سوال

وی در پاسخ به بخش دوم سوال می گوید: وظیفه ما در این ابتلائات نیز می توان گفت: وظیفه عالمان ادیان ابراهیمی دفاع از کرامت وجودی انسان در مقابله با واقعه کرونا است؛ بر این عالمان بایسته است با تبیین اصول معارف اصیل ادیان ابراهیمی به تبیین ارزش وجودی انسان, سنن اصیل خداوند در حیات انسان بویژه ابتلاء بپردازد و از جریان توحید دفاع نمایند و در سوی دیگر جریان کفر و فراعنه معاصر را آشکارا به تیغ نقد و ابطال بسپارند و اجماع جهانی برای حراست از نسل بشری ایجاد نمایند؛ پزشکان بایستی وظیفه اخلاقی و رسالت علمی خویش را در دفاع از جان انسان های بی گناه به شکل احسن انجام دهند. بر پایه عقل و اصول مسلم ادیان ابراهیمی وظیفه آحاد بشری التزام عملی به دستور العمل های پزشکان موحد و متخلق به ارزش های انسانی است و تخطی از این موازین دینی و توصیه های پزشکی حرام است و هر گونه تخطی از این اصول مستلزم ضمان شرعی است.