نویسنده:   میثم محتاجی     تاریخ نگارش:   1398/04/12     ساعت:   18:28:39
بازدید:   980
 
 
«جشنواره علمی سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها» در قم آغاز به کار کرد.

«جشنواره علمی سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها» با گستره ملی، گام نخست خود را در قم برداشت.


همزمان با شب میلاد حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) و در آستانه دهه خجسته کرامت، نمایندگی قم بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، اولین برنامه خود را در قالب یک کرسی ترویجی با عنوان «رویکرد تمدنی به سیره امام رضا(علیه السلام)» با حضور مدیر عامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی حجت الاسلام سید محمود مرویان حسینی برگزار کرد.

استادان این کرسی ترویجی، حجت الاسلام دکتر محسن الویری (ارائه کننده)، حجت الاسلام دکتر حبیب الله بابایی (ناقد اول)، دکتر سید علیرضا واسعی (ناقد دوم) و حجت الاسلام دکتر ابوالفضل هادی منش (دبیر علمی) بودند که با شرکت جمعی از طلاب و دانشجویان تاریخ، سیره و معارف اسلامی در سالن شیخ طوسی نمایندگی قم بنیاد انجام پذیرفت.

در ابتدای این کرسی حجت الاسلام دکتر محسن الویری ضمن تعریف و تقسیم سیره‌پژوهی و سیره‌نگاری، امکان پرداختن به تاریخ زندگی ائمه معصوم(علیهم السلام) را در سه قالب گاه نگاری، تراجم نگاری و سیره نگاری دانست و تأکید کرد: اگر در گاه‌نگاری توالی رویدادهای زندگی فردی و اجتماعی معصوم (علیهم السلام) مد نظر باشد، در تراجم‌نگاری ارائه گزارشی یکپارچه از ابعاد مختلف زندگی و افکار و آثار محور قرار می‌گیرد ولی در سیره هدف به دست آوردن قواعدی شبیه سبک زندگی مورد نظر است. اگر در دو مورد نخست ثبت تاریخ برای گزارش و حتی درس‌آموزی باشد در اینجا ثبت تاریخ برای به دست دادن قواعدی عام و تعمیم‌پذیر است.

وی با اشاره به اینکه سیره‌نگاری معصومان(علیهم السلام) در طول تاریخ با رویکردهای مختلفی صورت گرفته است، بیان داشت: اگر رویکرد غالب سیره‌نگاشته‌های نخستین، فردمحورانه بوده است یعنی قواعد عام تنها برای کاربست در زندگی فردی فهم و استخراج می‌شد، در دهه‌های اخیر شاهد گسترش یافتن رویکرد جامعه‌گرا از یک سو و ورود به عرصه‌های نو مانند سیره خانوادگی و سیره تربیتی و سیره امنیتی و مانند آن هستیم. مراد از رویکرد جامعه‌گرا فهم سیره برای کاربست قواعد آن در حیات یک جامعه است. بررسی روشمند این فرایند و واکاوی دقیق سیر تحول آن در تاریخ یکی از بایسته‌های سیره‌پژوهی است؛ اما شاید بتوان رویکرد تمدنی برای بررسی سیره معصومان(علیهم السلام) را رویکردی نو و بدیع و بدون سابقه یا کم سابقه در سیره‌پژوهی اهل بیت علیهم السلام شمرد.

دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(علیه السلام) بیان داشت: یکی از نکات قابل توجه در گفت و گوها و تعاملات امام رضا (علیه السلام) با شیعیان و غیرشیعیان تکیه بر دو منبع مورد پذیرش همه مسلمانان یعنی قرآن و سخنان پیامبر(صلی الله علیه و آله) است. در روایتی که شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا (علیه السلام) نقل کرده است وقتی که مأمون از امام در باره غالیان می‌پرسد، ایشان ابتدا حدیثی را به صورت مستند از پدرش و او از پدرش تا رسول خدا نقل می‌کند و سپس به بیان آیاتی از قرآن می‌پردازد و در ادامه هم دوباره پس از نقل روایتی از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، به تفصیل آیاتی از قرآن را در زمینه موضوع مورد بحث بیان کرده است.

وی تأکید کرد: بازه زمانی سیره معصومان(علیهم السلام) تنها تا سال260 ق. نیست و می‌توان آن را تا سال 329 ق. که آغاز غیبت کبری است ادامه داد، یعنی رفتار امام معصوم (علیه السلام) در دوره غیبت صغری هم قابل تأسی است. حال اگر سیزده سال پیش از هجرت پیامبر را هم به این 329 سال بیافزاییم، ما عملاً با یک گستره زمانی 342 ساله روبرو هستیم که همه آن مشروط به همه ضوابط و معیارهای شناخته شده، برای ما حجیت دارد. امام رضا (علیه السلام) نشان دادند که تا مرز پذیرش مسئولیت از دشمن هم می‌توان پیش رفت بی این که الزاما متهم به سستی و عجز در برابر دشمن و ترک جهاد شد. امام رضا (علیه السلام) در مناظرات مختلف خود نشان دادند که گفتگو یکی از مؤثرترین و کارآمدترین ابزارهای تعامل بین فرهنگهای مختلف، ادیان مختلف و تمدنهای مختلف است. به ویژه وقتی به روش‌هایی که آن حضرت در مناظرات خود به کار بردند بنگریم و اصرار آن حضرت را برای استفاده از روش‌های عقلی و استدلالی و تکیه بر اصول مشترک بین ادیان و تکریم طرف مناظره را مشاهده کنیم بیشتر به جایگاه و اهمیت این گفت و گوها به صورت خاص و مطلق گفتگو به صورت عام پی می‌بریم.

این پژوهشگر تاریخ و تمدن ملل مسلمان گفت: امام رضا (علیه السلام) در نگاهی کلی ضمن حفظ میراث علمی و معنوی امامان پیشین و پیراستن آن از زنگارها و خرافه‌ها و جعلیات، خود نیز میراثی گرانبها در این زمینه به یادگار گذاشتند. در نگاهی کلان ورود امام رضا (علیه السلام) به ایران موجب نشاندن بذر باورهای سره مکتب اهل بیت علیهم السلام در این خطه و رشد و عمومیت یافتن تدریجی آن و به قدرت رسیدن یک حکومت مقتدر مرکزی شیعی و سپس زمینه‌سازی برای پیدایش انقلاب اسلامی شد. امام رضا (علیه السلام) در موارد متعددی ویژگیهایی را برای شیعیان برشمرده‌اند و آنها را به مثابه عوامل هویت‌بخش شیعی (فمن لم‌یکن کذلک فلیس منا) معرفی کرده‌اند. در یکی از این نمونه‌ها آن حضرت شیعیان را اینگونه وصف کرده‌اند: سرفرو آورنده در برابر دستور ائمه، پای‌بند به سخنان آنها، و ناسازگار با دشمنان آنها.

دکتر محسن الویری در پایان سخنان خود گفت: ارائه این پیشنهاد را هم در پایان مناسب می‌دانم که اجلال و تکریم هر یک از ائمه(علیهم السلام) و فرهنگ‌سازی برای تأسی به آنها بازتاب دهنده و متناسب با پیام‌های آنها باشد. اگر مجموعه سیره امام رضا (علیه السلام) با همان رویکرد تمدنی که ذکر شد بازخوانی شود می‌توان به ویژگیها و مؤلفه‌هایی رسید که برخی از آنها ذکر شد و چه بسا در یک بازخوانی تکمیلی به ویژگیهای دیگر هم بتوان دست یافت. افزون بر این در زیارتنامه‌های آن حضرت ضمن برشمردن شدن برخی ویژگیهای امام رضا (علیه السلام)، به آموزه‌های اخلاقی واجتماعی گوناگونی اشاره شده است؛ مانند: شرح صدر، حياء، تقوي، نصح و خيرخواهي، توجه به خانواده، خطاپوش بودن خداوند نسبت به خطاکاران و بديها، موالات و پيوند انديشه‌اي و رفتاري و معنوي با معصومان علیهم السلام و دوري جستن از دشمنان آنها. چنین به نظر می‌آید که سزاوار است دست‌اندرکاران آستان قدس رضوی محورهای اصلی فعالیت خود را از همین مطالب الهام بگیرند. به عنوان مثال با الهام از مناظرات امام رضا (علیه السلام) می‌توان انبوهی از فعالیت‌ها را در زمینه گفتگوهای بین فرهنگی و بین تمدنی و بین الادیانی پیش‌بینی و اجرا کرد.

در ادامه دکتر واسعی و دکتر بابایی به نقد نقطه نظرات ایشان پرداختند و دکتر الویری به سوالات و ایرادات این دو استاد و نیز سوالات حاضران در جلسه پاسخ داد.

گفتنی است این جشنواره با برنامه‌های متنوعی شامل 4 کرسی و نشست علمی، 7 مدرسه تابستانی رضوی در سطح استان‌های مختلف، برنامه های رادیویی در پوشش برنامه اندیشه‌ها در گفتار استادان حوزه و دانشگاه، همایش علمی نیمروزه در قم، و نمایشگاه کتاب رضوی با تخفیف ویژه در ادامه ایام دهه کرامت برقرار خواهد بود.





اخبار مرتبط

- معرفی برندگان قرعه كشی فروش ويژه دهه كرامت بنياد پژوهش های اسلامی
- حجاب اراده‌ای آگاهانه از سر استدلال و منبعث از فکر و دل در کنار ایمان به فرامین دین مقدس اسلام است.
- افتتاح مدرسه تابستانی رضوی در ارومیه
- دوره «سبک زندگی رضوی با تاکید بر مسائل زنان و خانواده» در یزد پایان یافت
- مدرسه تابستانی رضوی میاندوآب افتتاح شد
- حل چالش های فردی و اجتماعی جامعه امروز، با تمسک به سیره عملی حضرت رضا علیه السلام
- افزایش جاذبه اسلام با عمل به آیات قرآن
- نشست تخصصی «شیوه‌های جذب دیگران در سیره عملی امام رضا علیه السلام»
- مولوی احمد رضا ؛ یکی از سنت های امام رضا علیه السلام دوری از افراط و تفریط در ارتباط با دیگران است.
- افتتاح مدرسه تابستانی تبریز
- شیوه های جذب دیگران در سیره عملی امام رضا علیه السلام
- سیره مدیریتی امام رضا علیه السلام
- میراث امام رضا علیه السلام و حکمت شیعی
- رونمایی از کتاب پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام تالیف آیت الله ریشهری
- افتتاح پژوهشکده علوم اسلامی
- مرجعیت علمی بنیاد پژوهشهای اسلامی در موضوع آستان قدس رضوی و تجلیات تمدنی فرهنگ و سیرۀ رضوی
- دایرة‌المعارف آستان قدس رضوی، اثری ارزنده و گرانقدر در شناخت زیست‌بوم معنوی
- تبیین الگوی مفهومی عفاف
- افتتاح مدرسه تابستانی رضوی در یزد
- نقد و بررسی کتاب تزئینات بارگاه حضرت رضا علیه السلام
- افتتاح مدرسه تابستانی رضوی در اصفهان
- سومین همایش علمی سیره امام رضا علیه السلام، آموزه ها و کارکردها
- دائره المعارف آستان قدس رضوی، یگانه مرجع جامع علمی دربارۀ این نهاد مذهبی و تمدن ساز عالم اسلام و تشیع
- اهمیت تدوین و تولید آثار مرجع و دانشنامه‌ای در پژوهشهای اسلامی
- تدوین دائره المعارف آستان قدس رضوی، پاسخی شایسته، علمی و مستند به اشتیاق مردم به آستان قدسی حضرت رضا علیه السلام
- لزوم ترجمه دائره المعارف آستان قدس رضوی و عرضۀ این اثر فاخر در عرصه بین الملل
- نقد و بررسی کارنامه نشر آستان قدس رضوی در موضوع امام رضا علیه السلام
- پیش نشست همایش ملی امامزاده محروق در نیشابور
- تخفیف 45 درصدی آثار بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در دهه کرامت
- بزرگداشت آیت الله سید جواد خامنه ای در نشست علمی مشاهیر آرمیده در حرم
- کتاب رضوی در آیینه پژوهش
- مدارس تابستانی رضوی
- دائره المعارف آستان قدس رضوی، چشم انداز و چالش ها
- بررسی حضور ادیان خراسان عصر امام رضا علیه السلام بر پایه مناظرات مرو
- برگزاری کرسی ترویجی سیره پژوهی امام رضا علیه السلام؛ مبانی و قواعد
- نشست علمی مدیریت در سیره امام رضا علیه السلام
- پیش نشست همایش ملی با محوریت امام زاده محمد محروق در شهر نیشابور
- نشست علمی «مدیریت در سیره امام رضا علیه السلام»
- وبینار زیارت در ادیان
- همزمان با سومین روز از ایام دهه کرامت رضوی؛ نشست «مشاهیر آرمیده در حرم مطهری رضوی» برگزار شد.
- پاسداشت نعمت همجواری با امام مهربانی ها، حضرت رضا علیه السلام
- برگزاری وبینار «زیارت از دیدگاه ادیان»
- انتشار آثار سید مرتضی علم الهدی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی
- دیدار قائم مقام آستان قدس رضوی و مدیرعامل بنیاد پژوهشهای اسلامی با حضرت آیت الله العظمی سبحانی
- دیدار قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی و مدیرعامل بنیاد پژوهشهای اسلامی با حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
- نشست «پدیدآورندگان کتاب رضوی» در دهه کرامت برگزار ‌شد.
- سید بشیر حسینی: رسانه‌ها مرز واقعیت را مشخص می‌کنند.
- دیدار قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی و مدیرعامل بنیاد پژوهشهای اسلامی با نمایندگان طلاب خراسان در قم
- نقد و بررسی کتاب تزئینات بارگاه حضرت رضا علیه السلام
- همزمان با دهه کرامت؛ نشست تخصصی «مشاهیر مدفون در حرم» برگزار می‌شود.
- به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی؛ نشست «گام دوم انقلاب و استراتژی روابط بین‌المللی ایران اسلامی» برگزار شد.
- عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد: تبدیل جهان دو قطبی به سه قطبی دستاورد انقلاب بود.
- فواد ایزدی: تبدیل شدن ایران به یکی از قطب‌های قدرتمند جهان دلیل دشمنی امریکا با ایران است.
- همزمان با ایام دهه کرامت رضوی؛ کتاب «کرامت پروردگار» رونمایی و معرفی شد.
- نشست پدیدآورندگان کتاب رضوی در دهه کرامت برگزار می‌شود.
- حجت الاسلام سید محمود مرویان حسینی خبر داد: اجرای 27 ویژه برنامه توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی در دهه کرامت رضوی
- جشنواره سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها برگزار می‌شود.
- دومین جلسه ستاد هماهنگی ویژه برنامه‌‏های دهۀ کرامت بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
- حجت الاسلام علی راد مطرح کرد: ترویج سیره رضوی از محورهای برگزاری همایش «سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها»