حجت‌الاسلام رحمان ستایش در نشست تخصصی گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی با عنوان «نو اخباری گری» که با حضور جمعی از پژوهشگران و محققان در محل نمایشگاه دائمی این مرکز برگزار شد، عنوان کرد: اخباری‌گری جریانی قوی و مطرح در گستره فرهنگ و تمدن اسلامی است که در مقطعی زمانی سر بر آورد و سپس رو به افول نهاد. اخباری گری بر اساس حس‌گرایی معرفتی و احساس گرایی اخلاقی استوار بود و از این رو در اخلاق بنیان شده است.
وی عنوان کرد: در واقع اخباری‌گری به صراحت، توانمندی عقل را برای کارآمدی در حوزه فقه و استنباط فقهی زیر سؤال می‌برد و دارای اصول و نظریه بود که قابل پیگیری، مطالعه و توجه است.
استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم تصریح کرد: ما باید اندیشه‌ها را از جریان‌های اجتماعی جدا کنیم. آن چیزی که شاهدش هستیم پیامدهای اجتماعی بوده که جریاناتی باعث ظهور و بروز آن شده است. اصل اخباری گری به گونه‌ای است که اعتبار سنجی را به جای این که از مبانی اصولی شروع کند از نگاه تاریخی بیان کرده است.
وی در ادامه به خاستگاه اخباری‌گری اشاره کرد و گفت: در دوران گذشته، حدیث با نگاه علمی مطرح نمی‌شده است. فقه الحدیث و تاریخ حدیث از هنگامی مطرح شد که پای حدیث به دانشگاه‌ها باز شد.
ستایش با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی رفته رفته بحث حدیث در محافل علمی مطرح و شناخته شد، تصریح کرد: فعالیت پژوهشگران و راه‌اندازی رشته حدیث در حوزه و دانشگاه موجب شد که حدیث به عنوان یک رشته علمی شناخته شود و پیشرفت کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر شاهد پیشرفت‌های زیادی در زمینه حدیث هستیم ابراز کرد: همواره با پیشرفت‌های علوم ، آسیب‌ها، آفت‌ها و مشکلات آن نیز افزایش می‌یابد. یکی از آفت‌ها این است که پژوهشگران تک بعدی به مسائل نگاه می‌کنند.
حجت الاسلام ستایش، با اشاره به اینکه انتشارات فرهنگی باید در کنار انتشارات علمی رشد پیدا کند، گفت: انتشارات و محصولات فرهنگی باید در مخاطبان تاثیرگذاری لازم را داشته باشد و در کنار انتشارات علمی رشد و نمو یابند.
وی افزود: احادیث همچون مقطعاتی هستند که همانند پازل عمل می‌کنند. یعنی زمانی قابل استفاده هستند که تکه ها و رنگ های آن در کنار هم قرار بگیرند و منظره زیبایی را به ما نشان دهند. این را نمی‌شود با نگاه اخباری گری و خام نشان داد. باید از آسیب‌ها جلوگیری کرد.
ستایش به راهکارهای جلوگیری از این آسیب‌ها اشاره کرد و گفت: تحقیق و پژوهش، تدریس مباحث علوم حدیثی به عنوان یک کتاب درسی در دانشگاه‌ها و تربیت نیروی مناسب با توجه به وجهه علمی و رها نکردن این مسئله، از راهکارهای جلوگیری از آسیب‌هایی همچون اخباری‌گری است.