به گزارش اداره روابط عمومی و بین‌الملل بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، قاسم خانجانی استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در کنفرانس بین‌المللی آسیب‌شناسی مطالعات تاریخ اهل‌بیت(ع) در دوره معاصر که به میزبانی نمایندگی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد، به ارائه مقاله‌ای با موضوع مطالعه موردی «آسیب‌شناسی معجزه نگاری در سیره اهل‌بیت(ع)» (مطالعه موردی زینب کذابه) پرداخت.
وی گفت: معجزه نگاری و پرداختن به دلایل و معجزات یکی از انواع نگارش‌هایی است که ابتدا درباره رسول خدا(ص)و اثبات نبوت آن حضرت صورت گرفت و سپس در حوزه نگارش سیره اهل‌بیت(ع)نیز راه یافت. این‌گونه از نگارش درباره اهل‌بیت(ع) سبب شد آثار مستقل متعددی پدید آید و به‌مرورزمان بخش مهمی از آثار نگارش یافته درباره اهل‌بیت(ع)را به خود اختصاص دهد.
این استاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: بر این اساس، نقل معجزات و دلایل در زندگی امامان که برای اثبات امامت و حقانیت امامان پدید آمد از مباحث رایجی شد که درباره هر یک از امامان معصوم صورت گرفت و در کنار نقل وقایع تاریخی و حوادث دوران زندگی امامان مطرح شد. اهمیت معجزات، در کنار برخی از عوامل دیگر سبب شده است برخی از معجزات در زمان‌های مختلف برای بیش از یک امام نقل شود.
وی افزود: یکی از این معجزات به ادعای زنی به نام زینب مربوط می‌شود که به سبب فقر یا برای سوءاستفاده، خود را همان زین دختر امیرالمؤمنین علی(ع)معرفی کرده است؛ اما با معجزه امام ماهیت وی روشن و دروغ گفتن او آشکارشده و به دروغ‌گویی خود اعتراف کرده است. این معجزه به شکلی یکسان به امام رضا(ع) و امام هادی(ع)و با اندکی تفاوت به امام جواد(ع) نسبت داده‌شده است.
خانجانی تصریح کرد: در پژوهش خود با اشاره به برخی از عوامل مؤثر در تفاوت در نقل معجزات، این ماجرا در ابعاد مختلف، ازنظر منابع و ازنظر تاریخی و رجالی موردسنجش قرارگرفته و ثابت‌شده است که حتی اگر اصل ماجرا درست باشد، اما رخ دادن آن در زمان سه امام به یک‌شکل قابل‌پذیرش نیست.