به گزارش روابط عمومی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام مهدی شریعتی‌تبار مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی،در ویژه برنامه رادیویی «رواق اندیشه» ویژه دهه آخر ماه صفر که از رادیو سراسری زیارت پخش شد، به موضوع «تربیت و اخلاق اقتصادی و کسب و کار در سیره پیامبر اکرم(ص) و امام مجتبی و امام رضا (علیهم السلام)» پرداخت.
وی گفت: تربیت به معنای فراهم آوردن شرایط و زمینه مناسب برای شکوفایی استعدادهای نهفته در یک موجود است و تربیت اقتصادی به طور خاص نیز به معنای زمینه‌سازی برای رشد و بالندگی انسان و جامعه در عرصه‌های اقتصادی و معیشتی است.
شریعتی‌تبار ادامه داد: استعدادهای انسانی در زمینه تولید و رونق اقتصادی با رعایت ارزش‌های انسانی و اسلامی از قبیل عدالت اقتصادی و بهرهمندی همه آحاد جامعه از معیشت و رفاه طبیعی و عادی شکوفا شده و به فعلیت برسد.
وی بیان کرد: مسائل اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام که در قرآن کریم و سیره و سنت معصومین تبیین شده از مسائل اخلاقی و نیز مسائل معرفتی و عقیدتی جدا نیست و به عبارت دیگر اقتصاد اسلامی اقتصاد سکولار نیست. از این رو اخلاق ناظر به آن بخش از مسائل اخلاقی است مانند: زهد و پارسایی، احسان و انفاق و کرم و سخاوت، عدالت و اعتدال و پرهیز از اسراف و تبذیر و... و اقتصاد اخلاق محور، اقتصادی است که مبتنی بر ارزش‌های اخلاقی باشد.
این پژوهشگر به سیره پیامبر و امامان در تربیت اقتصادی اشاره کرد و گفت: تربیت و اخلاق اقتصادی اسلامی مبتنی بر اصول و پایه‌هایی است مانند اصل توحید و باور به اینکه همه عالم و اشیاء و اموال جهان ملک و مال خداست و به صورت امانت و عاریه‌ای در اختیار انسان قرار گرفته که لازم است به طرق مشروع و حلال و به قدر نیاز و بدون افراط و زیاده‌روی و اسراف از آن استفاده کند و نیز مانند اصل معاد و قیامت باوری که بر اساس آن انسان ایمان دارد که اعمال او و احسان و انفاق و حلال و حرام دنیا حساب و کتاب دارد.
وی تصریح کرد: پیامبر اکرم(ص) در سیره اقتصادی خودشان تاکید دارند بر رعایت زهد و ساده زیستی به این معنی که انسان اسیر دنیا و زرق و برق تجملات آن نشود و در این خصوص می‌فرمایند، «ما برای جمع مال و ثروت مبعوث به پیامبری نشده‌ایم بلکه برای انفاق و هزینه کردن آن در راه خدا فرستاده شده‌ایم».
شریعتی تبار ادامه داد: در تربیت و اخلاق اقتصادی رسول خدا از مردی که از راه حلال و مشروع اموال خود را تحصیل و در راه حلال هزینه می‌کند، به نیازمندان نیز کمک می‌کند و با اهل فخر فروشی و تکبر ارتباطی ندارند، تقدیر می‌کند.
وی تصریح کرد: ویژگی شاخص در سیره امام حسن مجتبی(ع) به دلیل شرایط خاص ایشان در دوران امامتشان، آموزه اخلاقی و تربیتی سخاوت و کرم است و حضرت معروف به کریم اهل بیت(ع) هستند؛ آن حضرت در باب اهتمام به کسب و کار در آخرین وصایای خود فرمودند: «برای دنیا آن‌گونه بکوشید و کار کنید که گویا همیشه در دنیا ماندگارید و برای آخرت خود به گونه‌ای تلاش کنید که گویا همین فردا از دنیا خواهد رفت».
این پژوهشگر گفت: در سیره تربیتی و اخلاق امام رضا(ع) نیز بر پرهیز از اسراف تاکید شده است و در مجموع با نگاهی گذرا به سیره پيامبر(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از جمله امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) به این نکته مهم دست می‌یابیم که آنان با سخنان نغز و سیره و روش عملی خویش جامعه اسلامی را در مسیر کار و کسب و تلاش و کوشش برای بهرهمندی از نعمت‌های الهی و همچنین توجه به نيازمندان و احسان به آن‌ها و تلاش برای استقرار عدالت اقتصادی و دستیابی به ارزش‌های اخلاقی مانند زهد و اسیر دنیا نشدن و نهایتا ریشه کن شدن فقر از جامعه و قرار گرفتن مدیریت اقتصادی در دست انسان‌های با ایمان و عاقل و متخصص هدایت و تربیت فرموده‌اند.