جلیل معماریانی مشاور فرهنگی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) در ویژه برنامه رادیویی «رواق اندیشه» از مجموعه برنامه‌های ویژه دهه آخر ماه صفر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، که از رادیو سراسری زیارت پخش شد، به تبیین موضوع تربیت وزیارت درحوزه کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: مباحث و مفاهیم اصیل دینی باید در یک پس زمینه غیرمستقیم به کودک ونوجوان ارائه شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد.
وی تصریح کرد: نوجوانان با استفاده از فطرت پاک خدادادی که از آن برخوردار هستند می‌توانند خوبی ها را جذب کنند.قبل از دوران بلوغ، یعنی قبل از دورانی که آنها به استفاده درست از عقل روی بیاورند سه عامل مهم و کلیدی باید در آنها شکل بگیرد که اولین عامل شخصیت است.
معماریانی افزود: فرزندان ما اگر قبل از بلوغ به احساس خود ارزشمندی درستی برسند نیازی به استفاده از روش‌های کاذب برای مطرح شدن ندارند و اگر ارزش واقعی خود را کشف کنند به طور طبیعی دنبال خوبی‌ها خواهند بود و محبوب خواهند شد؛ یکی از حکمت‌های اصلی زیارت همین است.
وی اضافه کرد: برای تحقق این موضوع می‌بایست خاطرات تداعی کننده ذهنی آنان در این دوران مملو از فضاهای مثبت هویت‌ساز باشد. برخورد متولیان، مربیان و والدین در این دوران بویژه در اماکن مقدس بسیار مهم است. جذابترین، زیباترین، موثرترین و شخصیت‌ساز ترین خاطرات باید در دوران نوجوانی و در محیط‌های مذهبی شکل بگیرد.
مشاور فرهنگی دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) با بیان اینکه باید فرزندان ما مستقل از امکانات باشند و یاد بگیرند که اسیر جلوه‌ها نباشند، گفت: محیط تربیتی فرزندان باید به گونه‌ای باشد که آنها را به انتخاب برساند و باید آزادی انتخاب را تجربه کنند.برخوردهای متولیان و مربیان در ایجاد این حریت و آزادی نقش مهمی دارد.پس دومین عامل حریت است.
وی تصریح کرد: برای اینکه نوجوانان بتوانند از این آزادی برخوردار باشند باید به عامل سوم قبل از بلوغ که تفکر است توجه شود، فرزندانی که با تفکر به شناخت برسند و در محیط امن بتوانند سوال کنند زمینه‌های بهتری برای رشد و شکوفایی را تجربه خواهند کرد.
انتقال قویترین پیامهای دینی از مسیر بازی و داستان
به گفته معماریانی اگر برای دین دار کردن فرزندانمان عجله کنیم و قبل از شکل‌گیری شخصیت آنها، ذهنشان را با مفاهیم و اطلاعات مذهبی پر کنیم و همچنین نیروهای استدلال، استنتاج، تدبر، تفکر و تعقل آنها فعال نشود در محیط متضاد امروز راهی سخت در پیش خواهند داشت. از طرفی در دوران کودکی که هنوز تفکر انتزاعی آنان شکل نگرفته است لازم است تا از طریق بازی، داستان، احساس و هنر وارد زندگی آن ها شد.
وی گفت: قویترین پیامهای تربیتی و دینی را می‌توان از مسیر هنر، بازی و داستان منتقل کرد و حتی داستان‌های ساده دنیای حیوانات که بتواند حوزه تفکر آنها را فعال کنند می‌توانند زمینه‌ساز شخصیت و شکل‌گیری صحیح حوزه تعقل آنها باشد خوشبختانه در سال‌های اخیر سیستم متولیان اماکن مقدسه با مردمی‌تر کردن فرایندها و تسهیل‌گری بیشتر امکانات، اعتمادسازی خوبی برای مردم ایجاد کرده‌اند و قطعاً فرزندان نظاره‌گر این فضاها هستند و انس بیشتری با فضای اهل‌بیت (ع) برقرار خواهند کرد بهترین، با محبت‌ترین و صمیمی‌ترین برخوردها، باید برخوردهای متولیان باشد.
این پژوهشگرحوزه تربیت وتشکیلات با بیان اینکه سیره عملی متولیان و اولیاء بیشترین نقش را در تربیت رضوی دارد، تصریح کرد: نسیم و رایحه رضوی در جای جای اماکن متبرکه باید به مشام زائرین و مجاورین برسد و مجاورین امام به عنوان سفیران امام باید الگو باشند.
زیارت بهترین پناهگاه و مهمترین اصل
وی خاطر نشان کرد: وقتی فرزندانمان در محاوره‌ها و گفتگوها و همچنین در برخوردهای اولیاء شاهد این نکته باشند که امام و ولایت و زیارت بهترین پناهگاه و مهمترین اصل برای زندگی است، می‌آموزند که ولایت و زیارت مهمتر از قدرت، پول، شهرت و همه چیز است.
معماریانی افزود: با این گزاره‌ها یک جایگاه اصیل و کاربردی از زیارت معصومین در ذهن بچه‌ها شکل می‌گیرد پس به طور کلی با شکل‌گیری شخصیت و آزادمنشی فرزندانمان و به کار انداختن قوه تدبر، تفکر و تعقل آنها به طور مستقیم باید خاطرات و تداعی های جذاب و مبتنی بر فطرت ایجاد کرد.
وی معتقد است: با مسئولیت دادن، هویت بخشی، روش‌های غیرمستقیم، تقویت محیط‌ها و اصلاح برخوردها می‌توان به دنیای کودکان نفوذ کرد و به راحتی پایگاه‌های فکری آنها را در جهت تربیت دینی فعال کرد. از طرفی بهره‌گیری از هنر، داستان، مسابقه، سرگرمی، تمثیل و بازی زمینه‌ساز ایجاد فضای ذهنی جذاب در آنها خواهد شد وهنریک مربی ورزیده همراه بامحیطی خلاق در این شرایط، کارساز خواهد بود.