در ابتدا بفرمایید هدف اصلی از نشر نامه آستان قدس چه بوده است؟

هدف از انتشار این نشریه از سوی مؤسس آن این گونه بیان شده است: «آثار گهربار حضرت ثامن الأئمه -علیه آلاف التحیه و الثناء- که در شهراقدس و مشهد مقدس، گنجینه ای از ذخایر و نفایس ایران، بلکه جهان است، از یک طرف، و مرزو بوم خراسان و قدمت تاریخی آن که مخزن علم و ادب و فضل و هنر بوده و می باشد از طرف دیگر، این بنده خدمتگزار را بر آن داشت که ... درخواست و تقاضا نماید تا اجازه فرمایند، مجله ای مذهبی، علمی، تاریخی و ادبی تنظیم و هرچندگاه یک بار به زیور طبع درآید و مورد مطالعه و استفاده دانش پژوهان قرار گیرد».

موسس و هیئت تحریریه این نشریه در ابتدای انتشار چه کسانی بودند؟

 از شماره چهارم، شناسنامه نشریه به این صورت منظم شد: موسس: محمد مهران، تحت نظر هیئت تحریریه به ریاست دکتر علی اکبر فیاض، مدیر: فخرالدین حجازی. جالب است بدانید شمارگان این نشریه هم 2 هزار نسخه اعلام شده که در چاپخانه دانشگاه مشهد به طبع می رسیده است. مدیر این نشریه، نویسنده و سخنور نامی فخرالدین حجازی (1308- 1386ش) بود که از آغاز تا شماره 24 نشریه، گویا عهده دار مسئولیت انتشار آن را داشته است.

این نشریه از چه سالی شروع به فعالیت کرد و چند شماره از این نشریه به چاپ رسید؟

 دوره انتشار این نشریه از شروع آن در سال 1339 تا پایان سال 1355 شمسی در مجموع تعداد 39 شماره چاپ و منتشر شده است. همچنین 4 شماره ویژه نامه و شماره مخصوص به صورت جداگانه درباره ایام تاج گذاری و عید مبعث و مناقب ائمه اطهار(ع) و همچنین میلاد امام رضا(ع) و جشن های 2500 ساله انتشار یافته است.

لطفا در خصوص محتوای کلی نشریه «نامه آستان قدس» توضیحاتی بفرمایید؟

این نشریه در نوع خود با چنینی رویکرد مذهبی و ملی در خراسان کم مانند و به لحاظ همکاری برخی فضلای دانشگاهی زمان بی مانند بوده است. پیوند و برقراری ارتباط با کشورهای اسلامی و روابط قوی با همسایگان و دانشمندان و اسلام شناسان برخی کشورهای هم جوار و اسلامی هم قابل توجه است. همچنین اخبار شیعیان در سطح گسترده ای در این نشریه بازتاب یافته است. از همه مهم تر ارتباط این نشریه با بدنه این آستان مقدس و معرفی جنبه های فرهنگی و تاریخی و زیباشناختی آن است.

اهتمام شما در ارتباط با کتاب گلچین مقاله های این نشریه از چه جهت بوده است؟

هدف بنده در اهتمام برای این اثر که از سالیان دور آرزوی آن را داشتم در واقع بیشتر بر محور شناختن و شناساندن حریم و بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) بوده است. در حقیقت اشتیاق اصلی بنده از فراهم آوری این اثر به هنگام کار و فعالیت در دایره المعارف آستان قدس رضوی شکل گرفته بود. بر این اساس طرح پژوهشی ای که دستمایه آن به طور عمده بر اساس خوانش جستارهای منتخب نامه آستان قدس پایه ریزی شده بود، فرآهم آمد. در پی آن به این باور رسیدم که دستگاه آستان قدس رضوی از دیرباز در راستای شناخت گوهر ارزشمند بناها و نفایس و دیگر موضوعات مطرح در این آستان آستین همت بالا زده و کار درخوری چون نامه آستان قدس را سال ها پیش پایه گذاری و اداره کرده است. سیاست نشریه هم از آغاز در جهت معرفی جلوه های هنری و نفایس این آستان عرش بنیاد استوار بود. بنابراین بهترین راه شناخت این آستان ملکوتی را انتشار دوباره پاره ای از جستارهای ارزشمند این نشریه یافتم.

در گزینش مقاله ها اولویت با چه مقاله ها و موضوعاتی بوده است؟

در گزینش جستارها، نخست اولویت با مقاله های مرتبط با زندگی و سیره امام رضا(ع) و رجال و مفاخر آستان قدس رضوی و سپس معرفی و تاریخچه آستان قدس رضوی از هر حیث بوده که شماری از آن بر پایه پژوهش های پیمایشی و اسنادی بسیار عمیق استوار بوده است. در مرحله بعدی تحقیقات مربوط به مشهد و طوس و در آخرین مرحله پژوهش های مرتبط با خراسان را پوشش می دهد.

روش کار در گزینش مقالات و نگارش این اثر به چه صورت بوده است؟

پس از تورق برگ برگ نشریه و گزینش جستارها، کار حروف نگاری آن ها آغاز شد. هم زمان کار تصحیح و غلط گیری چاپی نیز دنبال شد. اساس کار بنده حفظ اصالت نوشته نویسندگان بدون هیچ کم و کاست است و برای استفاده و بهره برداری بهینه مخاطبان از محتوای جستارهای این نشریه، تنها تغییراتی در شکل صوری و ظاهری برخی نگارش های قدیمی مولفان، نظیر وصل و فصل یا املای معیار و امروزی و درست واژه ها داده شد.همچنین در برخی از جستارها هم هرجا اقتضا داشته، نادرستی های علمی و توضیحات لازم را برای آگاهی بیشتر خوانندگان در پانوشت بیان کرده ام. این توضیحات و تکمله های مرتبط با جستارهای این مجموعه را به طور عمده از سه اثر قابل اعتماد و در دسترس کنونی، یعنی کتاب «راهنما یا تاریخ آستان قدس» تألیف علی موتمن و «شمس الشموس یا انیس النفوس» تألیف محمد احتشام کاویانیان و «مطلع الشمس» تألیف محمد حسن خان اعتمادالسلطنه و دیگر منابع مرجع و تحقیقات متأخر و متقدم استادان و محققان دیگر این عرصه استخراج و در بخش پانوشت افزوده شد.

لطفاً بفرمایید جامعه هدف و مخاطبان این اثر چه کسانی هستند؟

بازنشر و تجدید چاپ برخی از مقاله های این نشریه بیشتر برای پژوهشگران و علاقه‌مندان مربوط به شناخت آستان قدس رضوی و مشهدشناسی و خراسان پژوهی دارای اهمیت و درخور توجه است. بسیاری از جستارهای این مجموعه حاصل پژوهش های میدانی و نتیجه تلاش کوشندگان آن در معماری سنتی حرم و  کار بر روی نفیسه های آنجا بوده است که در جای دیگر نمی توان به آن دسترسی یافت. به طور مثال جستارهای محمد حسن رضوان، کتیبه نویس حرم، در معرفی کارهای خودش و دیگران و همچنین علی اعتضاد پور، از کارکنان قدیمی آستان قدس رضوی در معرفی پیشینه بناها و تزئینات آن ها و محمد علی شهرستانی، مهندس و معمار آستانه در گزارش کارهایش در توسعه حریم حرم همه از این دست است. همچنین برخی از مقالات آن تا سال های سال، محل استناد پژوهشگران این عرصه بوده است که بازنشر و چاپ دوباره آن می تواند در مراجعه و دسترسی به مطالب نیم قرن گذشته این حریم ملکوتی و ارض اقدس رضوی بسیار پر فایده باشد.

کتاب «گلچین مقاله های نامه آستان قدس» در چند فصل تهیه و تدوین شده است؟

نخستین جلد از این کتاب در دو فصل «رجال شناخت» و «موضوع ها و مفهوم ها» تنظیم و تبویب شده است و در جلد دوم آن که در آینده نزدیک آماده انتشار می شود: سه فصل باقیمانده شامل «جای نام ها»، «نفایس موزه» و «نفایس مکتوب و خطی» تهیه و تدوین شده است و به زودی منتشر خواهد شد. همچنین تصاویر مرتبط با جستارهای این نشریه و نمایه و فهرست های پایانی کتاب در انتهای این اثر آمده است.