آیا اعتقاد به پاکی و طهارت اهل‌بیت (ع)، منافاتی با لزوم پاکیزه کردن حرم و حریم بارگاه ایشان دارد؟
مهدی مردانی پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی در پاسخ به این سؤال که توسط مخاطب سایت گفتمان رضوی مطرح‌شده است، گفت: بر پایه آموزه‌های قرآن، اهل‌بیت (ع) عصمت و طهارت از هرگونه ناپاکی و آلودگی به دورند و رجس و پلیدی به دامان ایشان راه ندارد. چنان‌که خداوند متعال در وصف طهارت ایشان فرموده است: (إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيرا)؛ بی‌گمان، خدا اراده کرده است تا آلودگی را از شما اهل‌بیت [پیامبر] بزداید و شمارا پاک و پاکیزه گرداند».  این طهارت و پاکی، اقتضا دارد تا مدفن و مرقد اهل‌بیت (ع) نیز پاکیزه نگاه داشته شود و از هر آلودگی که حریم ایشان را مکّدر سازد، تطهیر گردد.
وی افزود: این پاکیزگی نیازمند مراقبت و نگاه‌داری است و می‌بایست هم در ساحت «باطنی» و هم ساحت در «ظاهری» پاسداری شود؛ منظور از «ساحت باطنی»، حفظ پاکیزگی حرم اهل‌بیت از آلودگی‌هایی چون: گناه و جنابت و غیره است و مقصود از «ساحت ظاهری»، حفظ پاکیزگی حرم اهل‌بیت از آلودگی‌هایی نظیر نجاست و کثافت و غیره است. ازاین‌روست که در آموزه‌های دینی از ورود افراد جنب و حائض به حرم اهل‌بیت پرهیز داده‌شده است و به رعایت آدابی مانند انجام غسل زیارت و استعمال بوی خوش و پوشیدن لباس تمیز سفارش شده است.
این پژوهشگر ادامه داد: صیانت از پاکیزگی حرم اهل‌بیت وظیفه‌ای همگانی است و محدود به خادمان و متولیان اماکن مقدسه نمی‌شود. چراکه حرم اهل‌بیت، حریم امن و مقدسی است که بندگان خدا از هر صنف و دین و طبقه‌ای به آن پناه می‌آورند و روزها و شب‌های خود را در آن به عبادت و مناجات سپری می‌کنند. پس هم به جهت وسعت زمانی بهره‌برداری و هم به جهت گسترۀ مخاطبان، از بیشترین سطحِ کاربری برخوردار است و شبانه‌روز میزبان خیل عظیم مشتاقان و علاقه‌مندان اهل‌بیت عصمت و طهارت است. این حقیقت، وظیفه زائران و مجاوران حرم اهل‌بیت را سنگین می‌کند و تکالیف ایشان را در هنگامه حضور در عتبات مقدسه دوچندان می‌گرداند.
وی اضافه کرد: یکی از وظایف مهم و اساسی زائران در هنگامۀ حضور در حرم اهل‌بیت، رعایت آداب بهداشت و سلامت است که به جهت نوع وظیفه‌ای که بر دوش ایشان قرار می‌گیرد به دو قسم «بایسته‌ها» و «ناشایسته‌ها» تقسیم می‌شود. منظور از بایسته‌ها، حفظ بهداشت و پاکیزگی حرم اهل‌بیت است و منظور از ناشایسته‌ها، پرهیز از اموری است که انجام آن با بهداشت و طهارت حرم اهل‌بیت منافات دارد.
وی در ادامه به  برخی از مهم‌ترین بایسته‌های حفظ بهداشت اشاره کرد و گفت: انجام غسل زیارت، عدم ورود باحالت جنابت، انجام وضو و طهارت، پرهیز از بلند کردن صدا،  استعمال بوی خوش، پرهیز از شوخی و مزاح، پوشیدن لباس تمیز، پرهیز از اشتغال به امور دنیوی، درآوردن کفش‌ها، پرهیز از بوهای نامطبوع (سیر و پیاز)، اشتغال به ذکر و دعا، پرهیز از ایجاد مزاحمت برای زوار و...برخی از مواردی است که باید در حریم اهل‌بیت (ع) رعایت کرد.
مردانی گفت: اما یکی از آدابی که رعایت آن در حرم اهل‌بیت لازم و ضروری است، مراقبت از سلامت خود و دیگران است. بدین معنا که زائر حرم اهل‌بیت اولاً از سلامت و تندرستی خود مراقبت نماید و از گرفتار آمدن به بیماری‌ها و ناراحتی‌های جسمانی دوری کند و ثانیاً نسبت به ایجاد ناراحتی و انتقال بیماری به زوار و حاضران در حرم مطهر پرهیز نماید؛ خصوصاً اگر آن بیماری واگیر داشته باشد و حضور او در مشاهد مشرفه موجب انتقال آن به زائران و خادمان حرم مطهر گردد و اسباب اذیت و ناراحتی ایشان را فراهم آورد؛ بنابراین رعایت «ادبِ بهداشت» در اماکن مقدسه اقتضا می‌کند که اگر کسی از یک بیماری واگیر رنج می‌برد، از حضور فیزیکی در حرم اهل‌بیت خودداری کند و فیض زیارت ائمه معصومین را از راه دور تجربه نماید.
وی ادامه داد: حال اگر وضعیت سلامت زائر به‌گونه‌ای باشد که بیمار محسوب نشود اما احتمال ابتلای به بیماری در او زیاد باشد، باز باید از رعایت آداب بهداشتی غفلت نورزد و حتی‌المقدور از اقامت زیاد در مشاهد مشرفه خودداری کند تا سلامت زائران حرم اهل‌بیت مصون ماند و احتمال ابتلای ایشان به حداقل ممکن برسد. این الزام بهداشتی، مسئولیت متولیان و خادمان حرم اهل‌بیت را سنگین‌تر کرده و ایشان را مکلّف می‌گرداند تا با توجه به اصل پیشگیری، از سلامت جسم و جان زائران حراست کنند و از شیوع بیماری در حرم اهل‌بیت جلوگیری نمایند.
این پژوهشگر تصریح کرد: پاکی و طهارت اهل‌بیت با رعایت آداب بهداشت و سلامت در حرم ایشان منافاتی ندارد و این، دو حوزه کاملاً متفاوت است؛ زیرا «پاکی» اهل‌بیت مربوط به ساحت معنوی و قدسی است که از وجود ملکوتی اهل‌بیت نشأت می‌گیرد؛ اما «پاکیزگی» حرم اهل‌بیت، مربوط به ساحت مادی و ظاهری می‌گردد که اقتضائات بشری زائران را پوشش می‌دهد. چطور که تعبیه سرویس‌های بهداشتی در حرم اهل‌بیت و نیز نظافت و غبارروبی آستان مقدس ایشان، جزو ضرورت‌های عقلی و عرفی است که موردقبول همگان قرار دارد؛ بنابراین اعمال محدودیت‌های بهداشتی که به اقتضای شرایط زمان در حرم اهل‌بیت صورت می‌گیرد به‌منزله نادیده گرفتن طهارت معنوی امامان نیست و نظافت ظاهری اماکن مقدسه چیزی از طهارت قدسی اهل‌بیت نمی‌کاهد.