نویسنده:   محمدحسین ولی پور     تاریخ نگارش:   1398/11/08     ساعت:   09:50:35
بازدید:   750
 
 
سرپرست پژوهشکده بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مطرح کرد: ضرورت پرداختن به پژوهش‌های کاربردی در مطالعات حدیثی

حجت‌الاسلام مهدی مردانی (گلستانی) سرپرست و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی وابسته به بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی است؛ او فارغ التحصیل رشته علوم قرآن و حدیث در مقطع دکتری است. وی نخستین مقالات خود را به شکل تخصصی درباره مطالعات حدیثی ارائه کرده است و سپس در حوزه نهج البلاغه، فعالیت های پژوهشی خود را ادامه داد و مقالات متعددی را منتشر کرد؛ این پژوهشگر در حال حاضر در حوزه مطالعات سیره و رفتار شناسی معصومین (ع) به فعالیت های پژوهشی اشتغال دارد؛ نوشتار پیش رو حاصل گفت و گویی صمیمی با این پژوهشگر است که در ادامه می خوانید:


در پژوهشها و مطالعات اسلامی از محضر چه بزرگانی کسب فیض کردید؟

در بخش تحصیلات حوزوی از محضر اساتیدی همچون حضرت آیت الله جوادی عاملی و حضرت آیت الله  شبیری زنجانی بهره بردم و در بخش تحصیلات دانشگاهی از محضر اساتیدی همچون حجج اسلام سید محمد کاظم طباطبایی، عبدالهادی مسعودی، احمد غلامعلی، عباس پسندیده و علی راد استفاده نمودم.

دلیل انتخاب شما از انجام فعالیتهای پژوهشی در بنیاد پژوهش‌های اسلامی چیست؟

علاقه مندی‌های پژوهشی، بنده را وا می داشت تا به دنبال فعالیت درمراکز پژوهشی معتبر باشم. از این رو بنیاد پژوهش های اسلامی را که از امتیاز هم جواری بارگاه نورانی امام رضا(ع)  برخوردار است، انتخاب نمودم و در فراخوانی که در شهریور ماه سال 1397 منتشر شد این مرکز را به عنوان محل خدمت خود انتخاب کردم.

حوزه فعالیت پژوهشی شما چه بوده است و در این جهت گیری به چه موضوعاتی پرداخته اید؟

مطالعات بنده از همان ابتدا درباره علوم و معارف حدیث بوده است و در حال حاضر نیز همان مسیر را دنبال می کنم؛ البته تلاش می کنم این مطالعات را تخصصی تر کنم، عمق ببخشم و در یک جهت گیری مشخص تر و محدودتر ادامه دهم. برای این منظور، از میان دانشهای حدیثی، مطالعات رفتارشناسی معصومین را انتخاب کردم و در حال حاضر بر روی افعال معصومان تمرکز دارم.

با توجه به پژوهشهایی که بنده در مطالعات سیره و رفتار شناسی معصومان داشته ام ، به این نتیجه رسیدم که جنبه های کاربردی این دست از مطالعات اندک است و سهم مسائل پژوهشی که ظرفیت های کاربردی داشته باشد کم رنگ است. به همین دلیل سعی داشته ام تا در این حوزه، موضوعات و مسائلی را دنبال کنم که صبغه کاربردی داشته باشد که عصری سازی افعال پیامبر(ص) از جمله آنهاست. منظور از عصری سازی افعال پیامبر(ص) آن است که چطور می توان از رفتارهای معصومی که در 1400 سال پیش زندگی می کرد، برای مخاطب امروز بهره برداری کرد؟ و چگونه می توان رفتارهای پیامبر(ص) را متناسب با شرایط و اقتضائات زمان حال، به روز رسانی نمود.

آیا تمام رفتارهای پیامبر(ص) قابل عصری سازی است؟

خیر. بحث عصری سازی یک موضوع چالشی و دارای دو لبه متفاوت است و تساهل و سهل انگاری در این موضوع موجب بروز آسیب های معرفتی خواهد شد. آنچه که ما در بررسی این موضوع به نتیجه رسیده ایم آن است که تنها رفتارهایی از معصوم قابل عصری سازی است که جزو آموزه های متغیّر به شمار آید. یعنی آموزه هایی که تنها برای موقعیت خاص یا بازه زمانی معیّن وضع شده اند و دارای تعلقات زمانی و محیطی است. زیرا آن دسته از رفتارهای پیامبر(ص) که دربردارنده آموزه های ثابت و زمان‌شمول است، همیشه و همه‌جا انجام می‌گیرند و فارغ از موقعیت زمانی و بدون وابستگی محیطی تحقق می‌یابند؛ مانند نماز خواندن، حج گزاردن، انفاق کردن و صله رحم و تنها افعالی که متناسب با اقتضائات فرهنگی و مناسبات محیطی شکل می گیرند قابلیت عصری سازی دارند

این مطالعات چه میزان زمینه برقراری ارتباط با دیگر پژوهشگران را فراهم می آورد؟

یک پژوهش درنقطه شروع (شناخت پیشینه تحقیق)، وابستگی زیادی به پژوهشگران و آثارآنان دارد؛ این که چه افرادی و با چه آثاری در این موضوع ورود پیدا کردند و ایده ها و یافته های پژوهشی آنان چیست. همچنین در نقطه پایانی و ارائه محصول پژوهش نیز به هم افزایی وارتباط گیری با محققان و مراکز پژوهشی مرتبط نیاز داریم تا به کمک آنان طیف گسترده تری از مخاطبان را جذب نماییم و زمینه ترویج هرچه بیشتر پژوهش را فراهم آوریم.

در افق آینده پژوهشی شما چه مطالعاتی مد نظر است؟

به امید خدا در ادامه‌ی مسیر طی شده، موضوع رفتارشناسی معصومان را پی خواهم گرفت و برخی از طرح های پژوهشی را به انجام می رسانم. اما پس از آن قصد دارم یکی دیگر از حوزه های مربوط به مطالعات حدیثی را تجربه نمایم که با توجه به سند راهبردی پژوهشکده علوم اسلامی و نیز با عنایت به نیازهای پژوهشی آستان قدس رضوی، موضوع زیارت را محور مطالعات و فعالیت های پژوهشی خود قرار می دهم. انشالله