نویسنده:   محمدحسین ولی پور     تاریخ نگارش:   1398/10/30     ساعت:   13:50:03
بازدید:   519
 
 
با پژوهشگران؛ پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مطرح کرد: ضرورت احیای نهضت تفسیر قرآن به قرآن

به گزارش اداره روابط عمومی و بین‌الملل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی؛ قرآن، معجزه الهی است و هیچ‌گونه تناقض و اختلافی درآیات آن دیده نمی‌شود. در قرآن، بخشی، بخش دیگر را تکذیب نمی‌کند؛ بلکه تمام بخش‌ها یکدیگر را تأیید می‌کنند و توضیح می‌دهند. امامان معصوم (ع) نیز در تبیین و تفسیر برخی آیات قرآن، به آیات دیگر و حتّی به کلمه یا حرفی از آن استناد می‌کردند تا تفسیر واقعی آیات روشن شود. روش تفسیر قرآن به قرآن، به مفسّران قرآن کمک می‌کند تا در آشکار کردن تفسیر و معنای دقیق آیات و حتّی واژه‌های قرآن، از آیات دیگر قرآن بهره بگیرند. دکتر مهدی عبادی در پژوهشکده علوم اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مشغول به فعالیت است؛ وی در حوزه تفسیر قرآن به قرآن مطالعات و پژوهش‌هایی انجام داده است؛ ازاین‌رو، به سراغ این پژوهشگر رفتیم تا علاوه بر آشنایی، از فعالیت‌های پژوهشی او جویا شویم. مصاحبه پیش رو حاصل گفت‌وگوی صمیمی با این پژوهشگر است...


در ابتدا به‌صورت کامل خود را معرفی کنید و از رشته و مقطع تحصیلی خود بگویید.

مهدی عبادی هستم؛ رشته تحصیلی بنده علوم و قرآن حدیث است و در دانشگاه علوم اسلامی رضوی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را طی کرده و در سال 1395 موفق به اخذ مدرک دکترای معارف اسلامی با گرایش قرآن از دانشگاه فردوسی مشهد شدم.

جناب عبادی در دوران تحصیلی خود از محضر چه اساتید برجسته و خاصی بهره‌مند شدید؟

تحصیلات دانشگاهی من از همان ابتدا، همراه با تحصیلات حوزوی بود؛ هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه سطح یک، دو، سه و چهار را در حوزه علمیه خراسان اخذ کردم و از محضر اساتید برجسته‌ای همچون، آیات عظام رضازاده، مروارید، علم الهدی و حجت‌الاسلام مهدوی راد، حجتی، معارف، استاد نقی زاده، مرتضوی، روشن‌ضمیر، ایروانی، دلبری، امامی، جهانگیری و...در حوزه علمیه و دانشگاه بهره‌مند شدم.

از چه زمانی در پژوهشگاه علوم اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مشغول به فعالیت هستید و چرا بنیاد را برای انجام پژوهش‌های خود انتخاب کردید؟

ازآنجایی‌که از ابتدای تحصیل به مباحث پژوهشی علاقه زیادی داشته‌ام، از این روبه سمت پژوهش و پژوهشگری سوق داده شدم؛ بااطلاع از فراخوان بنیاد برای جذب پژوهشگر در این فراخوان شرکت کرده و پذیرفته شدم.

در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی چه ویژگی‌هایی را ملاحظه کردید؟

این مرکز به‌واسطه اتصال به وجود حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) مکان بسیار خوبی برای پرداختن به مباحث حوزه علوم انسانی- اسلامی است.

از مهم‌ترین عناوین مقالات و کارهای پژوهشی خود به کدام مقاله می‌توانید اشاره‌کنید؟

به‌صورت متمرکز در این چند سال اخیر به روش مباحث تفسیری تمرکز کردم و بنا به گرایشی که در رساله دکتری داشتم، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری را انتخاب کردم. کتاب «پیروزی آشکار؛ عوامل و آثار تفسیر تربیتی – موضوعی سوره فتح» یکی از آثاری است که به قلم بنده به چاپ رسیده است و همچنین مقالاتی نیز در مجلات پژوهشی و دانشگاه‌های با محوریت آموزه‌های قرآنی نگاشته‌ام.

در چه حوزه تخصصی مطالعات و پژوهش‌هایی ارائه کرده‌اید؟

روش‌ها و گرایش‌های تفسیری و تفسیر قرآن به قرآن از حوزه‌های مطالعاتی بنده است.

روش تفسیر قرآن به قرآن به لحاظ کاربردی بودن چه تأثیری در جامعه علمی و توده مردم دارد؟

بحث‌های تفسیری دو حوزه کاربردی دارد؛ یکی ویژه محققان و اندیشمندان و دیگری ویژه توده مردم است؛ روش تفسیری قرآن به قرآن مربوط به حوزه مطالعاتی پژوهشگران و محققان است و بحث روش‌ها و گرایش‌های قرآن نیز بحث مبنایی است که اگر درست اندیشه شود و به مرحله عمل برسد، لایه‌های تأثیرگذاری روی توده مردم خواهد داشت؛ این‌که تفسیر کاربردی‌تری را به مردم ارائه دهیم که مخاطب بافهم ساده‌تری به قرآن عمل کند، بسیار مهم و تأثیرگذار است.

سبک زندگی اسلامی مبتنی بر قران یعنی چه؟ آیا باید توسط کسانی آموزش داده شود؟

سبک زندگی اسلامی که دغدغه زمانه جامعه ما است، نخست باید، توسط پژوهشگران و اندیشمندان از منابع قرآن و روایات فهم شود و پس‌ازآن، برای عامه مردم، ساده‌سازی شده و در اختیار و دسترس عموم قرار گیرد.

آخرین طرحی که در دست انجام دارید چه طرحی است؟ آیا برای انجام پژوهش‌هایتان از علم و دانش سایر پژوهشگران هم بهره‌مند می‌شوید یا خیر؟

پروژه تفسیر قرآن به قرآن یکی از کلان پروژه‌های در دست انجام بنده است؛ قطعاً به‌تنهایی نمی‌توان این‌گونه پژوهش‌ها را به سرانجام رساند و حتماً به همکاری و کمک علمی مراکز و پژوهشگران در انجام این کلان پروژه‌ها نیاز است. ما باید نهضت علمی در مورد تفسیر قرآن به قرآن را احیا کنیم و برای انجام این امر مهم باید از ظرفیت‌های بنیاد استفاده کنیم.

لطفاً در خصوص روش تفسیر قرآن به قرآن کمی توضیح دهید و در این روش جایگاه و رابطه سنت چیست؟

از قرآن به‌تنهایی و بدون نگاه به سنت و منابع دیگر استفاده نمی‌شود؛ این قسم از تفسیر، به معنای قرآن بسندگی نبوده و منظور صرفاً قرآن نیست، بلکه استفاده از تمام ظرفیت قرآن در فهم آن است؛ در مرحله بعد، به سراغ روایات و ادله دیگر هم می‌رویم؛ البته این قرآن بسندگی در برخی از مذاهب اهل سنت وجود دارد.