نویسنده:   محمدحسین ولی پور     تاریخ نگارش:   1398/10/18     ساعت:   17:01:29
بازدید:   691
 
 
با پژوهشگران؛ گفتگویی با محسن شرفایی پژوهشگر گروه کلام و فلسفه اسلامی

دکتر محسن شرفایی یکی از پژوهشگران بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی است و در گروه کلام و فلسفه اسلامی، از محققان موفق بنیاد است. گفتگویی صممیمی ما را با این پژوهشگر بخوانید...


در ابتدا خود را معرفی کنید.
در سال 1364 در خانواده ای مذهبی در شهرستان جیرفت از توابع استان کرمان متولد شدم و پس از طی کردن دوران تحصیل ابتدایی تا پیش‌دانشگاهی، برای اخذ مدرک کارشناسی در دانشگاه مذاهب اسلامی تهران در رشته ادیان و مذاهب پذیرفته شدم. در سال  1386 توانستم دورۀ کارشناسی خود را با موفقیت به پایان ببرم و دو سال بعد، یعنی در سال 1388 دوره کارشناسی ارشد خود را در رشتۀ ادیان و عرفان تطبیقی در دانشگاه فردوسی مشهد به اتمام رساندم. دوره دکتری را نیز در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران در رشته ادیان و عرفان تطبیقی سپری کردم و در سال 1395 موفق به اخذ درجه دکتری شده و از سال 1389 با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی همکاری دارم.

در دوران تحصیلات خود از محضر چه اساتیدی بهره‌مند شدید؟
در دوران تحصیل از درس استادانی همچون دکتر سید فتح الله مجتبائی، دکتر ابوالفضل محمودی، دکتر محمدجواد شمس، دکتر علی اشرف امامی و دکتر منصور معتمدی بهره بردم که همگی از استادان تراز اول در زمینه مطالعات ادیانی هستند.

از چه زمانی به جمع پژهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی پیوستید؟
از سال 1391 به جمع پژوهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی ملحق شدم و حاصل فعالیت علمی من چهار کتاب با عنوان «کتاب شناسی توصیفی یهودیت» و «کتاب شناسی توصیفی ادیان ایران باستان»، «ادیان خراسان در عصر امام رضا (ع)» است که اثر نخست به صورت مستقل و دو کتاب دیگر با همکاری علی اکبری چناری، از دیگر پژوهشگران این مرکز تالیف شده است.

• 
در خصوص عناوین مقالات و موضوعات آن ها توضیح بدهید؟
تاکنون بیش از 40 مقاله در حوزه ادیان و  مذاهب عرفان و فرق نگاشته‌ام که 20 مقاله از آن‌ها تاکنون منتشر شده است و مابقی در نوبت چاپ قرار دارند. «بررسی احوال و آراء عرفانی ابوسلیمان دارانی»، «ترجمه مقاله« Al- Dajjal»، »الطبقات الکبری: تذکره‌ای از غرب جهان اسلام و مقایسه آن با مهمترین تذکره‌های غرب جهان اسلام»، «دیدگاه های عبدالوهاب شعرانی درباره آراء ابن عربی»، «تأملی در اساطیر کیهان زایی اوپنیشدها»، «تأملی در کیهان شناسی بودایی»، «سلسله کبرویه ذهبیه پس از حاجی محمد خبوشانی»، «پطرس و پولس در سنت اسلامی»، «نگاهی به شروح عرفانی مهر نبوت»، «تأملی در احوال و اندیشه های عرفانی جلال الدین سیوطی»، «بررسی ادبیات پورانه‌ای در دین و فرهنگ عامة هندو»، «دیدگاه‌های کیهان شناختی در هستی شناسی جینی»، جستاری در پراکندگی زیدیه از ابتدای پیدایش تا دوران معاصر» و ... از عناوین این مقالات است.

در جامعه امروز پرداختن به مباحثی همچون گفت و گوی ادیان چه ضرورتی دارد؟
همچنین پیشرفت تمدن‌های بشری و نزدیکی تمدن‌ها به یکدیگر زمینه گفت‌وگو میان آن‌ها را فراهم کرده است، یکی از مظاهر تمدنی و فرهنگی بین ملل ادیان و مذاهب است. در روزگار معاصر به سبب فرصت طلبی قدرتهای استعمارگر چالش‌ها و درگیری‌هایی بین ملل مختلف از طریق دامن زدن به نزاع‌های دینی و قومی پدیده آمده که با آشکار کردن مشترکات و هم فهمی میان ادیان و به ویژه در جهان اسلام میان مذاهب این نزاع‌ها جای خود را به دوستی و برادری و گفت‌وگوی مسالمت آمیز خواهد داد و این مهم در پرتو شناخت صحیح از یکدیگر به دست می آید.  از طرفی اهتمام تولیت آستان قدس رضوی و مدیر عامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، به مباحث مربوط به ادیان و گفتگوی بین الادیانی پرداختن به این مباحث را ضروری می‌کند.

 در زمینه فعالیت‌های در دست اقدامتان بگویید.
نظر به جایگاه مهم زیارت در ادیان ابراهیمی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام، هم اکنون در حال انجام طرح زیارت در دین یهود هستم در تلاشم با استناد به منابع اصلی یهودیت و کتاب های موجود جایگاه زیارت را این دین بررسی نمایم. پیش از این با همکاری آقای اکبری چناری یکی از پژوهشگران گروه کلام و اندیشه اسلامی، کتاب «دیگردوستی در ادیان ابراهیمی» را به نگارش درآوردیم که در مرحله چاپ و نشر قرار دارد.