کتاب فاخر و ارزشمند المعجم فی فقه لغة القرآن و سر بلاغته در سمینار بین المللی و نمایشگاه قرآن کریم در موزه سالار جنگ شهر حیدرآباد هند رونمایی شد.

مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی در مراسم رونمایی از کتاب فاخر و ارزشمند المعجم فی فقه لغه القرآن و سر بلاغته در سمینار بین المللی و نمایشگاه قرآن کریم در موزه سالار جنگ شهر حیدرآباد هند گفت: بنیاد پژوهش‌های اسلامی بهره‌مند از فیوضات قدسی و برکات مضجع فرزند رسول خدا، امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام)، در افزون بر 30 سال فعالیت علمی ـ پژوهشی توفیق داشته است تا آثاری پژوهشی را در عرصه‌های گونه‌گون و معارف اسلامی، به‌ویژه قرآن کریم تولید و عرضه کند.
وی اظهار داشت: اندکی بیش از 10% از 4000 جلد کتاب منتشره این بنیاد درباره قرآن کریم است. حوزه لغت و مفردات قرآنی بخش عمده و اصلی این آثارند. مایه مباهات است که توانسته‌ایم شاه‌کلید فهم و تدبر در قرآن را در اختیار طیفی گسترده از نظر سنی و فرهنگی قرار دهیم.
دکتر مرویان حسینی تصریح کرد: به عنوان نمونه، کتاب «تفسیر کلمات قرآن» در یک جلد، با ترتیب سوره‌های قرآن، برای طلاب جوان و دانش‌آموزان و دانشجویان علاقه‌مند به آشنایی با قرآن فراهم آمده است و کتاب «فرهنگنامه قرآنی» در پنج جلد، با کاوش در افزون بر 140 ترجمه قرآن توانسته به مرجعی برای مترجمان این کتاب شریف تبدیل شود. اما کتاب «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته» که رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیةالله العظمی خامنه‌ای مد ظله العالی در تقریظی آن را «دانشنامه بزرگ قرآن» خوانده‌اند، کتابی بی نظیر است. این موسوعه عظیم، بزرگترین واژه‌نامه قرآنی در سراسر تاریخ اسلامی با 15 قرن پیشینه و معتبرترین فرهنگ در گستره‌ای به درازای غرب تا شرق اسلامی در پنج قاره جهان است. 
مدیر عامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه 37 جلد از این اثر ، شامل بیش از 700 مدخل در 34 سال فعالیت گروه قرآن بنیاد تولید شده است، خاطر نشان کرد: متوسط صفحات هر جلد 900 صفحه بوده، پیش‌بینی می‌شود حروف مانده، یعنی از حرف شین تا یاء در 26 جلد دیگر تدوین شود تا شمار مجلدات این مرجع مهم به 60 جلد برسد.  
وی افزود: "المعجم"، دائرة‌ المعارفی‌ قرآنی با موضوعاتی همچون: غریب القرآن، متشابه القرآن، وجوه و نظائر، اختلاف قراءات، اعراب، معانی القرآن، فقه اللغه، علوم و معارف و اعجاز ادبی است. مدخل‌ها‌ براساس‌ ماده‌ اصلی‌ کلمات‌‌ تنظیم‌ شده‌ و هر مدخل‌ از جنبه‌های‌ مختلف‌ علوم‌ قرآنی‌ مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌. آغاز هر مدخل‌، بررسی لغوی‌ مبتنی بر دانش‌ ریشه‌شناسی‌ لغوی است.
حجت الاسلام مرویان حسینی همچنین اظهار داشت: می توان کتاب "المعجم" را در چهار رده از رده بندی پژوهش‌های قرآنی طبقه بندی کرد که عبارت‌اند از مفردات، اعلام قرآن، اعجاز و تفسیر موضوعی. در واقع می توان آن را با توجه به گستردگی ابعادی که در حوزه لغات قرآنی بدان پرداخته، در میان هر یک از این چهار رده قرار داد. آشنایی با میراث لغوی قرآن کریم، کارآمدی مهم دیگر این کتاب است به طوری که مخاطبان را با مهمترین منابع، از آثار کهن تا جدیدترین کتاب های حوزه لغت قرآن آشنا می کند. همچنین نظریه شناسی و آشنایی با آراء لغت پژوهان در 14 قرن گذشته و نیز مقایسه تفاوت دیدگاه های آن ها از جمله ویژگی های این کتاب است.
وی تصریح کرد: از دیگر خصوصیات مهم این کتاب، بحثهای تحلیلی و اجتهادی تفسیری آن به عنوان "الاستعمال القرآنی" است که به سیاق آیات در فهم معنای کلمات قرآن – و تفسیر قرآن به قرآن – و توجه به ریشه لغوی کلمه – و تکرار کلمه در آیات قرآن – توجه شده و دربردارنده بهره ای فراوان است.
مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی با تأکید بر ویژگی تقریبی بودن این اثر افزود: آراء‌ افزون بر 220 تن از دانشمندان صاحب‌نظر اعم از ادیب و مفسر مورد توجه قرار گرفته و بیش از 300 منبع و مأخذ برای تحریر آن مطالعه و فیش‌برداری شده که بیش از نیمی از آن‌ها، بازتاب دهنده آراء اندیشمندان اهل سنت است.

وی در ادامه افزود: آیت‌الله استاد محمد واعظ زاده خراسانی به عنوان مدیر این کلان طرح علمی ـ پژوهشی، نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است. کتاب المعجم گام عملی برای تقریب بین مذاهب اسلامی می باشد و در این کتاب توجه خاص به نقل نظریات علماء جهان اسلام اعم از شیعه و اهل سنت شده است و آراء همه بدون جهت گیری خاص در این کتاب نقل شده است و به همین علت با استقبال بسیاری از سوی دانشمندان مذاهب مختلف اسلامی روبه‌رو شده است.
ایشان گفت: خوشبختم به استحضار رسانم، استادانی برجسته از جامع ازهر تا دانشگاه الزیتونه تونس و قرآن‌پژوهانی از مراکش تا عراق در آن را به دیده اعجاب نگریسته‌اند. حضور امروز من نیز در این جمع فرهیخته و محفل قرآنی، نشانی دیگر از موفقیت‌های این کتاب فاخر در کشور فرهنگ‌های رنگارنگ و مستقل هندوستان است. این کتاب تاکنون در بیش از 5 جشنواره و مهرجان کتاب، حائز افتخار شده است و باید اذعان کنم این همه در حالی بوده که ما برای تبلیغ و معرفی آن، گام‌های چندانی برنداشته‌ایم، به دیگر تعبیر، این توفیقات و تمجیدها نتیجه نفوذ تدریجی کتاب از گذر آشنایی و انتقال توسط افراد علاقه‌مند و برکت کتاب وحی بوده است.
دکتر مرویان حسینی اظهار داشت: انتشار نسخه الکترونیک این اثر، کمکی شایان به عرضه گسترده آن خواهد بود، که در دستور کار قرار گرفته است.
حجه الاسلام دکتر مرویان حسینی در پایان سخنرانی از خداوند سبحان رحمت واسعه الهی را برای همه مروجان فرهنگ اصیل اسلام و قرآن مسألت نمود. همچنین از دانشمندان حاضر، مسئولان و مدیران فرهنگی و قرانی در کشور هندوستان، سازمان فرهنگ و ارتباطات و رایزنی ج.ا.ا و نماینگی ولی فقیه سپاسگزاری کرد.