عمادالدین شیخ الحکمایی درباره اهمیت و ضرورت نگهداری اسناد و اطلاع رسانی و استنساخ و چاپ اسناد برای فعالیتهای پژوهشی آتی مطالبی چند ارائه کرد و از دو سازمان اسناد ملی و مرکز اسناد آستان قدس که در این زمینه کوشا هستند به نیکی یاد کرد.
وی گفت: شاید پژوهشهای اسنادی در مشهد بهتر از تهران باشد. ارزش اسناد شناخته شده است و ارزشهای نهفته در اسناد از تاریخهای رسمی خیلی مهمتر است. مجله تخصصی مرکز اسناد و جایگاه آن خیلی مهم است و همگان بر اهمیت آن مقر هستند. هر میزان که اسناد بیشتر شود معنایش آن است که پژوهشهای بیشتری صورت خواهد گرفت. طبیعتاً ارجاع خواهند داد که اسناد از کجا هست.
مسئول کتابخانه و بخش کتیبهها و اسناد مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: تا دوره قاجار و به خصوص در اواخر دور قاجار است که در واقع دفتر اوراق پراکنده صحافی میشود. دفتر همواره با ورق و اوراق پراکنده همراه بوده است. عبارتهایی در بین اوراق مینوشتند و ارتباط بین اوراق برقرار میشده است. همچنین از دیگر سو تصحیح متن باید از یک رشته اصول و روش تثبیت شده پیروی کند. دارای شیوهنامه و آییننامه باشیم. ارائه ارجاعات و پژوهشهای فردی نیز، در حواشی متن از اهمیت به سزایی برخوردار است. به طور مثال وقتی یک کلمه در متن خوانده نمیشود باید از چه دستورالعملی برای تصحیح استفاده کرد. این که در یک سند در جایهای گوناگون مطالبی خوانده نمیشود و یا موریانه خورده باشد چگونه باید در متن نشان داد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه هدف از تصحیح و چاپ یک اثر این است که نمایههای خوبی داشته باشد گفت: از نظر پژوهشی باید نمایههای قابل استفادهای تهیه کرد. در نمایهسازی باید از روشی استفاده شود که راه دسترسی را به متن ساده کند. اگر روش و شیوهنامه استانداردی برای این کار نداشته باشیم باز هم در دسترسی به محتوای متن برای استفاده کننده از آن دچار اشکال میشویم. برای فهرست اشخاص و خاندانها لازم است ارجاعات متقابل و چند سویه ساخته شود و باید تمام جزو یک اسم را بررسی کنیم.
نویسنده کتاب «اسناد معماری ایران» درباره اثر «فرمانهای آستان قدس رضوی در دوره صفویه» گفت: در نمایه واژگانی (اصطلاحات) کتاب زحمت خوبی کشیده شده است. افزون بر اصطلاحات میتوان نمایهای شامل ترکیبات فعلی و اسمی هم تهیه کرد. مثل فرمان دادن. بنابراین افزون بر واژگان و اصطلاحات ترکیبات فعلی و اسمی هم در نمایه بیاید یا هم نشینها که به کمک کلمه اول میتوان کلمه دوم را در متن سند بخوانیم. در واقع برای خواندن متن به کمک فهرستها میتوانیم کلمه بعد را بخوانیم. مثل مجتهد جامع الشرایط و مجتهد شهر. همچنین نوع خط فرمانها نوعی خاص نستعلیق به نام شکسته نستعلیق است.
گفتنی است در پایان نشست با حضور استاد شیخ الحکمایی و دست اندرکاران مرکز اسناد و سید محسن ناجی مدیر دفتر همکاریها و پژوهشهای اسنادی و نسخ خطی و شماری از علاقهمندان، کتاب «فرمانهای آستان قدس رضوی در دوره صفویه» رونمایی و خبر انتشار آن به اطلاع ارباب قلم و رسانهها و دوستداران کتاب رسید.